مثال برای تدوین استراتژی + نمونه واقعی از اپل
اردیبهشت
در این مطلب می‌خواهیم یک مثال برای تدوین استراتژی بزنیم به بررسی گام‌های پنج‌گانه تدوین استراتژی سازمانی در شرکت اپل بپردازیم. با مدرسه کسب و کار مدیربان همراه باشید.
مثال تدوین استراتژی برای شرکت اپل
تمرکز این بخش بر کمپین «Think Different» شرکت اپل است که در سال ۱۹۹۷ راه‌اندازی شد. این کمپین نه‌تنها به‌عنوان یک حرکت تبلیغاتی بلکه به‌عنوان بخشی از استراتژی جامع اپل برای بازسازی برند و بازگشت به بازار پس از دوره‌ای از افول محسوب می‌شود
در مقاله مراحل تدوین استراتژی گفتیم که تدوین استراتژی یک شرکت شامل ۵ گام است که عبارتند از:
- تحلیل اکوسیستم سازمانی؛
- تولید گزینه‌های استراتژیک؛
- انتخاب گزینه استراتژیک؛
- پیاده سازی استراتژی؛
- کنترل استراتژیک.
نمونه تدوین استراتژی این مطلب براساس گام‌های بالاست که به صورت زیر است:
۱. تحلیل اکوسیستم سازمانی
در اواسط دهه ۹۰ میلادی اپل با چالش‌های متعددی مواجه بود؛ ازجمله: کاهش سهم بازار، رقابت شدید با مایکروسافت و عدم نوآوری در محصولات.
بازگشت استیو جابز به اپل در سال ۱۹۹۷ نقطه عطفی بود تا تحلیل دقیق وضعیت داخلی و خارجی شرکت صورت گیرد. نتیجه تحلیل اکوسیستم نیاز به بازتعریف برند و استراتژی‌های بازاریابی را بیش از پیش به وجود آورد.
کمپین «Think Different» پاسخی به این تحلیل‌ها بود و هدف آن متمایز کردن اپل از سایر رقبا و ایجاد نوآوری و خلاقیت در محصولات بود.
۲. تولید گزینه‌های استراتژیک
پس از تحلیل وضعیت، اپل به بررسی گزینه‌های مختلف برای بازسازی برند پرداخت؛ ازجمله:
- تمرکز بر ویژگی‌های فنی محصولات و رقابت در سطح عملکرد فنی محصولات؛
- تاکید بر تجربه کاربری و طراحی منحصر به فرد؛
- تنوع بنخشی به محصولات و ورود به حوزه های جدید؛
- تمرکز بر بخش خاصی از بازار؛
- بازسازی تصویر برند از طریق ارزش های انسانی؛
۳. انتخاب استراتژیک
اپل با انتخاب کمپین «Think Different» به‌عنوان استراتژی اصلی بازاریابی تصمیم گرفت تا با تأکید بر ارزش‌های انسانی و خلاقیت، تمایز خود را از رقبا نشان دهد.
این رویکرد به توسعه کمپین «Think Different» منجر شد که افراد خلاق و تأثیرگذار را به‌عنوان نمادهای برند معرفی می‌کرد. این انتخاب استراتژیک با هدف جذب مشتریانی بود که به دنبال برندهایی با ارزش‌های مشابه بودند.
۴. پیاده‌سازی استراتژی
کمپین «Think Different» از طریق تبلیغات تلویزیونی، چاپی و بیلبوردها در سراسر جهان اجرا شد. در این کمپین، تصاویر سیاه‌وسفید از افراد برجسته‌ای مانند آلبرت اینشتین، ماهاتما گاندی و مارتین لوتر کینگ همراه با شعار«Think Different» استفاده شد.
این کمپین نه تنها توجه عموم را جلب کرد، بلکه پیام اپل را به‌وضوح منتقل کرد: اپل برای افرادی است که متفاوت فکر می‌کنند.
۵. ارزیابی و کنترل استراتژیک
پس از اجرای کمپین، اپل با استفاده از شاخص‌های مختلف مانند افزایش فروش، رشد سهم بازار و بهبود تصویر برند به ارزیابی استراتژی پرداخت. نتایج نشان داد کمپین « Think Different» تأثیر مثبتی بر بازسازی برند اپل داشته و به بازگشت شرکت به مسیر رشد کمک کرده است.
نمونه تدوین استراتژی
در ادامه این بخش می‌خواهیم یک نمونه تدوین استراتژی را به صورت کیس استادی و با جزئیات بیشتر بررسی کنیم. مطالعه موردی ما تدوین استراتژی برای آموزشگاه موسیقی هم‌آواست که هدف آن ورود به دنیای آنلاین آموزش موسیقی (در کنار آموزش حضوری) در زمان کمتر و با روشی نوین است.
این مطالعه موردی نیز براساس گام‌های ۵گانه تدوین استراتژی است که در بالا ذکر شده است.
۱. تحلیل اکوسیستم سازمانی
در گام نخست، لازم است هم‌آوا جایگاه فعلی‌اش را در بازار پیدا کند و همچنین منابع داخلی، روندهای بیرونی و همچنین رقبا را مورد بررسی قرار دهد. این تحلیل شامل چهار بُعد کلیدی است:
- محیط بیرونی؛
- مشتریان هدف؛
- وضعیت داخلی؛
- تحلیل رقبا.
محیط بیرونی سازمان
بازار آموزش موسیقی در ایران با رشد فزاینده‌ای در آموزش‌های آنلاین روبروست. تغییر سبک زندگی، گسترش آموزش‌های از راه دور و گرایش به دریافت گواهی‌نامه‌های مهارتی باعث شده است تقاضا برای یادگیری موسیقی از طریق ویدیوها و پلتفرم‌های دیجیتال افزایش یابد.
در عین حال، سبک‌هایی از موسیقی مانند موسیقی جَز، بلوز یا موسیقی الکترونیک هنوز بازار اشباع‌شده‌ای ندارند و هم آوا می‌‌توانند فرصتی برای تمایز باشند.
مشتریان هدف
جامعه هدف این آموزشگاه موسیقی دانشجویان و بزرگسالانی هستند که به دنبال یادگیری سریع، دریافت مدرک معتبر (هرچند داخلی) و آموزش توسط اساتید شناخته‌شده‌اند. این افراد اغلب آموزشگاهی را انتخاب می‌کنند که ترکیبی از کیفیت آموزشی، سرعت یادگیری و اعتبار مدرسین را ارائه دهد.
وضعیت داخلی آموزشگاه
مزیت رقابتی قابل‌توجه این آموزشگاه بهره‌گیری از اساتید برجسته موسیقی است و تجربه متفاوت یادگیری و طراحی دوره‌های فشرده، نقطه تمایز مهم هم‌آواست.
با این حال، ضعف در بازاریابی دیجیتال، محدودیت فعالیت به شهر تهران و عدم همکاری با مؤسسات بین‌المللی، چالش‌هایی هستند که باید مدیران این آموزشگاه به آن توجه کنند.
تحلیل رقبا
رقبای اصلی این آموزشگاه، آموزشگاه‌های حضوری و پلتفرم‌های آنلاین آموزش موسیقی هستند:
- آموزشگاه‌های حضوری باسابقه مانند “آوای تهران” یا “پارس” که روی اعتبار و اساتید تمرکز دارند؛ اما کمتر وارد فضای دیجیتال شده‌اند.
- پلتفرم‌های آنلاین مانند “فرادرس موسیقی” یا “یادگیری ۲۴” که در آموزش‌های دیجیتال پیشرو هستند؛ اما اغلب فاقد برندینگ شخصی و ارتباط مستقیم با اساتید شناخته‌شده‌اند.
این تحلیل نشان می‌دهد فرصت اصلی برای آموزشگاه هم آوا ترکیب کیفیت آموزش با توسعه بازاریابی دیجیتال و ساخت برندی متمایز در فضای آنلاین است.
۲. تولید گزینه‌های استراتژیک
- تبدیل شدن به پیشتاز آموزش آنلاین موسیقی در سطح ملی؛
- تخصص‌گرایی در سبک‌های خاص موسیقی؛
- برندسازی بر محور اساتید شناخته‌شده؛
- ایجاد تجربه یادگیری سریع و متمایز؛
۳. انتخاب استراتژیک
۴. پیاده‌سازی استراتژی
- مرحله اول (۳ ماهه): تولید دوره‌های ویدیویی فشرده با حضور اساتید مطرح، بهینه‌سازی برندینگ دیجیتال با ساخت هویت بصری حرفه‌ای، طراحی وب‌سایت اختصاصی، تقویت شبکه‌های اجتماعی و تولید محتوای اولیه از کلاس‌ها و نظرات هنرجویان.
- مرحله دوم (۶ ماهه): تبلیغات هدفمند با تمرکز بر سبک‌های خاص و استفاده از چهره‌های شناخته‌شده در ویدیوهای معرفی و پشت‌صحنه دوره‌ها.
- مرحله سوم (۱۲ ماهه): ایجاد باشگاه هنرجویان، ارائه گواهی‌نامه داخلی معتبر، همکاری با چهره‌های رسانه‌ای موسیقی و برگزاری کمپین‌های تعاملی در شبکه‌های اجتماعی.
۵. ارزیابی استراتژی
برای اطمینان از موفقیت استراتژی، نیاز به ارزیابی مستمر عملکرد هم آوا وجود دارد که می تواند از شاخص‌های زیر استفاده کند:
- نرخ رشد ثبت‌نام آنلاین ماهانه و شش‌ماهه؛
- نرخ رضایت هنرجویان (از طریق نظرسنجی‌های دوره‌ای)؛
- نرخ بازگشت مشتریان (ثبت‌نام مجدد در دوره‌های دیگر)؛
- تعاملات شبکه‌های اجتماعی (میزان بازدید، لایک، اشتراک‌گذاری و استفاده از هشتگ‌ها)؛
- نرخ سودآوری خالص در پایان هر فصل و… .