آشنایی با گرایش های MBA

مدیریت کسب و کار یکی از مهم‌ترین شاخه‌های مدیریت به شمار می‌آید. گرایش های mba یا همان گرایش های مدیریت کسب و کار متنوع هستند و در هرکدام از آن‌ها موضوعات متعدد بررسی می‌شوند. درمجموع شرکت در هریک از گرایش های دوره آموزش مدیریت کسب و کار آموزه‌هایی جدید و کاربردی برای افراد در پی داشته و آن‌ها را به یک مدیر موفق و کاردان در بخش‌های مختلف تبدیل می‌کند. پیش از اینکه راجع به گرایش های رشته mba صحبت کنیم، لازم است کمی با این رشته و مزایای مربوط به آن آشنا شویم. البته پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله رشته mba چیست را هم بخوانید. رشته مدیریت mba که نام دیگر آن مدیریت کسب و کار است، نظارت بر کسب و کارهای مختلف و مدیریت بهینه آن‌ها را به شما خواهد آموخت. همچنین در هرکدام از گرایش های رشته mba آموزه‌هایی جدید ارائه می‌شود که به توسعه کسب و کار منجر خواهند شد.

MBA گرایش‌های متنوعی دارد که گرایش های اصلی آن گزینه‌هایی است که در تصویر زیر آورده‌ایم؛

لازم به ذکر است که اکثر سرفصل‌های این گرایش‌ها یکی هستند و هرکدام‌شان روی بعضی مباحث عمیق‌تر شده‌اند (دقیقاً مانند رشته‌های کارشناسی ارشد).

نحوه انتخاب گرایش هم به این صورت است که مدیر باید طبق سازمان خودش بسنجد که کدام یک از مباحث، در کسب و کارش پررنگ‌تر است و بر طبق همان گرایش درست را انتخاب کند تا بتواند بیشترین بهره را از دوره ببرد و تاثیر حداکثری روی کسب و کارش بگذارد. گفتنی است که ما در مجموعۀ مدیربان فقط گرایش جامع یا عمومی Mba را تدریس می‌کنیم.

معرفی گرایش های mba

 رشته mba (مدیریت کسب و کار) دارای گرایش های مختلفی است. هرکدام از گرایش های mba تعاریف مخصوص به خود را دارند. در ادامه می‌خواهیم به معرفی هر یک از این mba پرداخته و زمینه آشنایی بیشتر با آن‌ها را فراهم کنیم:

۱٫ مدیریت کسب و کار گرایش استراتژی

استراتژی یکی از مهم‌ترین گرایش های mba محسوب می‌شود که تفکر استراتژیک را به شما می‌آموزد. این گرایش، دانش تجربی و نظری را شامل شده و به شما می‌گوید چه اقداماتی باید برای موفقیت یک سازمان انجام دهید. همچنین از طریق آن به این موضوع مهم پی می‌برید که چطور بعضی از سازمان‌ها به عملکرد برتر دست پیدا کرده‌اند. 

در این گرایش از نظریه‌های مدیریت استراتژیک نیز مطلع خواهید شد؛ ضمن اینکه با ابزارهای مربوط به این حوزه نیز آشنا و بر آن‌ها مسلط خواهید شد. در گرایش بازاریابی دوره mba روش های بازاریابی و تبلیغات به شما آموزش داده می‌شود

سازمان‌هایی که می‌خواهند موفق‌تر از سایر سازمان‌ها عمل کنند، می‌توانند با نگاهی جامع بر این گرایش، نتایج دل‌خواهشان را کسب کنند. 

بعضی سرفصل‌ها و موضوعاتی که در این گرایش مطرح می‌شوند، عبارتند از: مفاهیم تخصصی مربوط به مدیریت استراتژیک از قبیل ماموریت، چشم انداز و ارزش، اجرای استراتژی‌ها، مدیریت تحولات بنیادین، کنترل و بودجه‌بندی، تصمیم‌گیری درست در شرایط عدم اطمینان، مدیریت استراتژیک در سازمان‌های هولدینگ، مدیریت استراتژیک در سازمان‌های دولتی و غیر دولتی.

پیشنهاد می‌کنیم به مقاله‌ای که درباره برنامه ریزی استراتژیک نوشتیم، نگاهی بندازید.

۲٫ گرایش مدیریت کسب و کار گرایش منابع انسانی

یکی دیگر از گرایش های mba که موردتوجه قرار گرفته، گرایش منابع انسانی است. این گرایش فقط منابع انسانی را بررسی نمی‌کند؛ بلکه به تجزیه و تحلیل رفتار سازمانی نیز خواهد پرداخت. موضوع اصلی این گرایش این است که اگر سازمانی به‌دنبال رسیدن به موفقیت است، باید به مدیریت منابع انسانی توجه کرده و روی منابع انسانی خود سرمایه‌گذاری کند.

باید نیازهای مربوط به این منابع را شناسایی کرده و اقدام به رفع آن‌ها کند. اگر منابع انسانی حاضر در یک سازمان، موردتوجه قرار گیرند و به نیازهای آنان اهمیت داده شود، بازدهی بیشتری را هم از خود نشان می‌دهند که در آخر به رشد و موفقیت بهتر سازمان منجر خواهند شد.

۳٫ مدیریت کسب و کار گرایش بازاریابی

 بدون اغراق باید بگوییم این گرایش یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین گرایش های mba محسوب می‌شود. این گرایش از مدیریت به شما می‌گوید که چگونه به یک فرد متخصص در کسب و کار خود تبدیل شوید.

 روش‌های بازاریابی و تبلیغات را هم به شما آموخته و می‌توانید توسط آن، کسب و کار خود را توسعه و رونق بخشیده و از آن طریق هم به درآمدهای کلان دست یابید. لازم به ذکر است این رشته یکی از مرسوم‌ترین گرایش های mba در دنیاست که روزبه‌روز بر اهمیت آن افزوده می‌شود.

مقاله پیشنهادی ما برای مطالعه: تحقیقات بازار چیست؟

در این گرایش، پیچیدگی رفتار مشتریان و بازار را بیشتر خواهید شناخت. دانشجویان با استفاده از این گرایش می‌توانند یک بازار فرضی ایجاد کرده و سودآوری آن را تخمین بزنند. در حقیقت بازاریابی نوعی رویکرد موثر است که نه‌تنها سود بازار را در نظر می گیرد، بلکه تامین نیاز مشتریان را به‌عنوان یکی از پایه‌های بیزینس پلن در اولویت قرار می‌دهد.

همچنین در گرایش بازاریابی یا مارکتینگ نفع دو طرف در نظر گرفته شده و سعی می‌شود تامین منفعت یک گروه منجر به ضرر و زیان ذی‌نفعان نشود. در این گرایش یاد می‌گیرید بازار هدف را شناسایی کرده و متناسب با آن، کالا و خدمات را ارائه دهید. بعضی از موضوعاتی که در این گرایش بررسی می‌شوند، عبارتند از: ارتباطات بازاریابی، قیمت گذاری، بازاریابی بین بنگاهی، مدیریت برند و بازاریابی خدمات.

۴٫ گرایش کنترل پروژه 

یکی دیگر از محبوب‌ترین گرایش های mba گرایش کنترل پروژه است. همان‌طورکه از نام این گرایش پیداست، شما با فراگیری این حوزه می‌توانید به مدیریت و کنترل پروژه‌هایتان بپردازید. درواقع شما با گذراندن گرایش کنترل پروژه می‌توانید پروژه‌هایی را کنترل و مدیریت کنید که در سطوح سازمانی، ملی و استانی اجرا می‌شوند؛ زیرا مهارت‌های مربوط به آن را فرا گرفته‌اید.

۵٫ گرایش رفتار و منابع سازمانی

 این گرایش نیز مشابه با گرایش منابع انسانی است. لازم است بدانید نیروهای انسانی از مهم‌ترین ارکان یک سازمان به شمار می‌آیند. آنچه در این گرایش به آن پرداخته می‌شود، شناخت رفتارهای انسانی است. درواقع این شناخت باعث می‌شود تا هر نیرو متناسب با رفتارهای خود در بخشی از یک سازمان مشغول شود. این موضوع به مدیریت اثربخش منجر شده و موفقیت‌های سازمانی را افزایش می‌دهد. 

اگر هر فردی متناسب با توانایی‌ها و رفتارهای خود فعالیت‌هایی را بر عهده گیرد، سازمان را هم در دستیابی به اهداف انسانی و سازمانی کمک خواهد کرد. 

۶٫ گرایش خدمات 

گرایش خدمات را می‌توان از برترین گرایش های mba به شمار آورد. خدمات یکی از اصلی‌ترین بخش‌های اقتصاد محسوب شده و اهمیت ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است. درحقیقت صنایع خدماتی فعال در کشور، سهم عمده‌ای در اقتصاد داشته و نقشی موثر در اقتصاد دارند. در این گرایش موضوعات مختلفی مثل مدیریت درآمد، بازاریابی خدمات و ظرفیت بخش‌های خدماتی بررسی می‌شوند.

۷٫ گرایش کسب و کار بین المللی 

یکی از گسترده‌ترین گرایش های mba همین گرایش است. در این حوزه در کنار پرداختن به کسب و کارهای بین المللی، کالا و خدماتی که در این حوزه معامله می‌شوند نیز بررسی خواهند شد. 

موضوعاتی از قبیل سیاست‌های اقتصادی، بازار ارز، ضوابط و مقررات مربوط به صادرات و واردات، استانداردهای مربوط به حسابداری، تعرفه‌های بین المللی و غیره در گرایش کسب وکار بین المللی بررسی می‌شوند. در مجموع این گرایش، نحوه موفقیت در تجارت بین الملل را به همراه راهکارهای موثری آموزش می‌دهد.

۸٫ گرایش کارآفرینی 

گرایش کارآفرینی را هم می‌توان از اهمیت بالایی برخوردار دانست. ایجاد ارزش افزوده، راه اندازی کسب و کارهای نو و همین‌طور بهره‌مندی از فرصت‌ها برای خلق این کسب و کارها از اصلی‌ترین موضوعات این گرایش به شمار می‌آیند. فرد با شرکت در این گرایش، مهارت‌ها و استعدادهای خودش را شناخته و کسب و کار مرتبط با توانایی‌های خود را راه‌اندازی خواهد کرد.

همچنین فرد، نحوه طراحی، اجرا و سازماندهی را فرا گرفته و آن‌ها را در کسب و کار خود پیاده‌سازی می‌کند. اکنون کارآفرینی در کشورهای توسعه‌یافته، حرف اول را می‌زند. لازم است بگوییم موضوعات مهمی که در این گرایش مطرح می‌شوند، شرایط موردنیاز برای کارآفرینی، کارآفرینی اجتماعی و سازمانی هستند.

۹٫ مدیریت کسب و کار گرایش سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات 

ما در عصر تکنولوژی زندگی می کنیم. عصری که در آن، صنعت فناوری اطلاعات، پیشتاز بر صنایع دیگر بوده و از آنها پیشی گرفته است. پس باید دانش و مهارت های لازم در رابطه با این فناوری را هم فرا گیریم. البته این مهارت ها را افرادی که این گرایش را انتخاب کرده اند، فرا می گیرند.

گرایش سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات به این افراد کمک می کند تا دانش خود را در این زمینه تقویت نمایند. همچنین آنها را به درک بالایی در زمینه های طراحی، برنامه ریزی و اجرا خواهد رساند. در آخر به افراد، نحوه مدیریت پروژه های مرتبط با فناوری اطلاعات را خواهد آموخت.

۱۰٫ گرایش نوآوری و توسعه محصول و خدمات 

این گرایش که از مدرن ترین گرایش های mba به شمار می آید، فرایندهای مربوط به توسعه محصول و خدمات موشکافی می کند. در واقع شما با بهره گیری از این فرایندها می توانید محصول و خدمات خود را توسعه بیشتری بخشیده و از این طریق، مجموعه خود را رشد دهید. در این صورت کالا و خدمات شما هم بیشتر به چشم مشتریان آمده و منجر به توسعه کسب و کارتان خواهند شد. البته در این گرایش، ایده های نو هم بررسی خواهند شد.

ایده هایی که پس از جمع آوری اطلاعات کافی به دست آمده و سپس مطرح می شوند. افرادی که این گرایش را فرا می گیرند؛ می آموزند که چطور به مدیریت توسعه کالا و خدمات بپردازند. آنها از عهده طراحی و تدوین کسب و کارهای جدید نیز بر آمده و اصول روابط مشتری را هم یاد می گیرند. البته که اطلاعاتی را هم در رابطه با رفتار مصرف کننده کسب خواهند کرد.

کدام گرایش مدیریت MBA بهتر است؟

نمی‌توان گفت کدام گرایش بهتر یا بدتر از دیگری است؛ زیرا انتخاب گرایشِ بهتر به جایگاهی بستگی دارد که قرار است دانش MBA در آن به کار گرفته شود.

جامع‌ترین و کل‌نگرترین گرایش Mba گرایش استراتژی است. همچنین عملیاتی‌ترین گرایش، کنترل پروژه است. گرایشی که بیشتر از بقیه مربوط به بازار باشد، گرایش بازرگانی یا بازاریابی است و انسانی‌ترین گرایش، گرایش منابع انسانی. از این جهت گرایش استراتژی را جامع‌ترین گرایش می‌دانیم که همۀ این‌ها را در کنار یکدیگر می‌بیند.

ملاک‌های انتخاب گرایش های رشته MBA

با پاسخ دادن به سوالات زیر، می‌توان گرایش مناسب را پیدا کرد:

• این مدیر در کجای سازمان قرار دارد؟ طبیعتا فردی که مدیر منابع انسانی است، گرایش مدیریت منابع انسانی برای او مفیدتر است یا فردی که مدیر مارکتینگ یک سازمان است، شرکت در گرایش بازاریابی دوره MBA بیشتر برای او مفید خواهد بود.
• نیاز فعلی او چیست؟
• در آینده قصد انجام چه کاری را دارد؟
• سازمان چه انتظاری از او دارد؟