تحقیقات بازار (market research) چیست و چه انواعی دارد؟

تحقیقات بازار یا market research چیست؟

تحقیقات بازار (Market Reasearch) چیست؟

همان‌طورکه پیداست واژۀ ریسرچ (research) یا تحقیق به‌معنای بررسی، پرس‌وجوکردن، پژوهش و مطالعه است. با کمک این واژه می‌توانیم تعریف درستی از تحقیقات بازار (تحقیق بازار) یا مارکت ریسرچ (market research) ارائه دهیم. حالا سوال اینجاست: منظور از تحقیقات بازار چیست ؟ به هر فعالیتی تحقیق در مورد بازار می‌گوییم که ما را به شناخت، بررسی و تحلیل بازار، محصول و مخاطب برساند؛ به‌عبارتی تحقیق بازار همان تحلیل و بررسی بازار و شناخت بهتر مشتری در جهت تولید محصول موردنیاز اوست.

درصورتی‌که برای تحقیقات بازارتان به مشاوره نیاز دارید، می‌توانیم همراهمتان باشیم. کافی است به یکی از دو روش زیر اقدام کنید:

۱. به شماره ۰۹۱۵۴۵۲۱۳۳۸ در واتساپ پیام دهید.

۲. فرم زیر را تکمیل بفرمایید.

تفاوت تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی در چیست؟

تحقیقات بازاریابی یکی از آن واژگانی که اغلب به‌صورت اشتباه به‌جای تحقیقات بازار استفاده می‌شود. در ادامه به اختصار به تفاوت این دو مفهوم می‌پردازیم.

بحث های قابل توجهی دربارۀ تفاوت بین تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی وجود دارد. تفاوت اساسی آن‌ها در این است که تحقیقات بازار به بررسی بازارها (مشتریان، مصرف کنندگان، توزیع و…) می پردازد؛ درحالی‌که تحقیقات بازاریابی به بررسی هر موضوع مرتبط با بازاریابی (رفتار مصرف کننده، اثربخشی تبلیغات، اثربخشی نیروی فروش و… می ‌پردازد؛ بنابراین تحقیقات بازاریابی شامل تحقیقات بازار می‌شود. (https://yun.ir/3thuw3)

تفاوت تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی
مقایسه تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی

اهدف مارکت ریسرچ عبارت‌اند از:

    • بررسی جایگاه خود در بازار (مارکت)، محصولاتِ رقبا و بین مشتریان هدف؛
    • رسیدن به جایگاه و محصول مدنظر در بازار که باتوجه‌به ‎‌به نوع کسب وکار و خدمات و محصول ارائه‌شده کاملا اختصاصی است.

تحقیق بازار به چه سؤال‌هایی پاسخ می‌دهد؟

یکی از قسمت‌های خاص و پرطرفدار در market research بخش مربوط به طرح سؤال‌ است؛ زیرا می‌توانیم با تعریف سؤالات دقیق و شفاف و درست در حوزه‌های زیر بهترین اطلاعات را گردآوری کنیم.

market research به چه سؤالاتی پاسخ می دهد؟

    • حوزه استراتژی: باتوجه‌به شرایط و وضعیت موجود خود و رقبا چه استراتژی‌هایی در نظر بگیریم؟ تحقیقات بازار یکی از مهم‌ترین کارهایی است که در تدوین استراتژی انجام می‌شود که در مقاله استراتژی چیست به آن اشاره کرده‌ایم.
    • حوزه محصول: چه نوع محصول و با چه کیفیت و ویژگی‌هایی را وارد بازار کنیم؟
    • حوزه بازار و سهم بازار: محصول ما در بازار چه سهمی دارد و چند درصد از کل بازار را به خود اختصاص داده است؟
    • رقبا: در حوزه کاری ما چه رقبایی وجود دارند و با چه اندازه و محصولاتی مشغول به کار بوده و چند درصد سهم بازار را به خود اختصاص داده‌اند؟

چرا تحقیق در مورد بازار مهم است؟

حالا که به تفاوت بین مارکت ریسرچ و تحقیقات بازاریابی پی بردیم، ممکن است این سؤال برایتان مطرح شود که اهمیت تحقیقات بازار در چیست و چه کمکی به کسب وکار ما می‌کند؟

در ادامه به چند مورد از اثرات کلیدی تحقیقات بازار بر کسب و کار شما می‌پردازیم. این اثرات که به حفظ و بقای کسب و کار شما کمک زیادی می‌کند، عبارت‌اند از:

    • درک بهتر مشتریان؛
    • آزمایش محصول قبل از ارائۀ آن به بازار؛
    • باقی‌ماندن و ماندگاری در کسب و کار؛
    • رشد کسب و کار؛
    • کاهش خطرات کسب و کار ازجمله کاهش فروش، کاهش خریداران، کاهش مصرف‌کنندگان، کاهش استقبال از کالا، کاهش حجم بازار و….؛
    • تولید محتوای تبلیغاتی مناسب.

نقل قول ادوارد دمینگ درباره اهمیت تحقیقات بازار

اجزای مارکت ریسرچ چیست؟

منظور از اجزا قسمت‌هایی است که در تحقیقات بازار به آن می‌پردازیم تا به خروجی مدنظر یعنی شناخت مناسب از محصول و مشتری دست پیدا کنیم. بنا بر این تعریف اجزای تحقیقات بازار عبارت‌اند از:

    • تحقیق در حوزه فروش به‌وسیلۀ بررسی کامل تکنیک های فروش در گذشته؛
    • تحقیق درباره محصول و بررسی دقیق توسعه و طرح و آزمایش آن؛
    • تحقیق درباره توزیع و بررسی مقدمات حمل کالا و عوامل مربوط به آن؛
    • تحقیق درباره رفتار مصرف‌کننده و فروشنده؛
    • تحقیق درباره شرکت‌هایی که با یک رده خاص از محصولات سروکار دارند؛
    • تحقیق درباره دلایلی که مصرف‌کننده بر پایه آن محصولی را بر دیگری ترجیح می‌دهد؛
    • پژوهش درباره تبلیغات و بررسی وسایل ارتباطی مختلف و تاثیر آن‌ها بر اثربخشی تبلیغات.

اجزای تحقیقات بازار چیست؟

مراحل تحقیقات بازار

قبل از اینکه مراحل تحقیقات بازار را مطالعه کنید، بهتر است بدانید که بخشی از این مراحل تئوری بوده و با عنوان تهیه طرح تحقیق شناخته می‌شوند. مراحل ۱ تا ۴ در این مقاله جزو تهیه طرح تحقیق است؛ اما مراحل ۵ تا ۷ مراحل اجرای کار عملی است که محقق وارد میدان عمل می‌شود.

۱. درک ضرورت تحقیق بازار 

اگر می‌خواهید تصمیمات تجاری هوشمندانه‌ای بگیرید و آینده کسب و کارتان را پیش‌بینی کنید، به تحقیقات بازار نیاز دارید. بسیاری از مشکلات فروش و بازاریابی برای صاحبان کسب و کارها به‌خاطر ضعف در شناخت درست بازار است. تحقیقات بازار برای کسانی مناسب است که که می‌خواهند کسب و کاری را آغاز یا می‌خواهند مشکلات فروش و بازاریابی کسب و کارشان را برطرف کنند.

میزان احساس نیاز به تحقیقات بازار در هر کسب و کاری متفاوت است. ممکن است کافی‌شاپی پرمشتری در یک خیابان پرتردد در مرکز شهر خیلی به تحقیق بازار احساس نیاز نکند؛ اما کسی که می‌خواهد به‌عنوان مثال تنها تولیدکننده یک محصول برای قشری خاص باشد، بدون تحقیق بازار به‌راحتی سرمایه‌اش را از دست بدهد.

۲. تعریف مسئله 

تعریف مسئله به شما کمک می‌کند تا در مسیر تحقیق، هدف از انجام آن را گم نکنید. یکی از دلایلی که برخی تحقیقات درباره بازار خروجی و بازده لازم را ندارد و بعضاً نتایج معکوس می‌دهد، روشن‌نبودن مسئله اصلی در تحقیقات است. تعریف دقیق مسئله از هزینه‌های اضافی در مسیر تحقیقات جلوگیری می‌کند.

دومین گام در تحقیق بازار مشخص کردن مساله است
تعریف مساله اصلی در تحقیقات بازار

تمرکز شما در این مرحله باید روی شفاف‌شدن موضوع تحقیق‌تان باشد؛ به این معنی که دقیقاً می‌خواهید درباره چه چیزی تحقیق کنید؟ به‌عنوان مثال تحقیق درباره رقبا، تحقیق درباره نحوه رساندن محصول به مشتری، تحقیق درباره شناخت مخاطب هدف و… .

برای یافتن مسئله و تعریف دقیق آن باید سوالاتی درباره آن موضوع تعریف کنید تا آرام‌آرام به مسئله اصلی برسید. مثلاً چه مشکلی وجود دارد؟ اگر چه اتفاق بیفتد برای شما مطلوب است؟ و… . 

آلبرت انیشتین

اگر یک ساعت برای فکرکردن بر روی یک مسئله وقت داشته باشم، ۵۵ دقیقه آن را صرف تعریف صورت‌مسئله می‌کنم.

۳. جمع‎‌آوری اطلاعات و مشخص‌کردن منابع

 هر اطلاعاتی را جمع‌آوری کنید که به نظر می‌رسد به موضوع موردتحقیق شما مرتبط است. بدون جمع‌آوری اطلاعات نمی‌توانید تحلیل کنید. در اینجا چند راه را برای جمع آوری اطلاعات معرفی می‌کنیم:

  • حتماً درباره موضوع شما تحقیقات قبلاً انجام شده و مطالعاتی صورت گرفته است که می‌تواند بسیار مفید باشد؛ از افراد یا موسسات تحقیقاتی اطلاعاتی درباره موضوع مدنظرتان کمک بگیرید. احتمالاً نیاز باشد هزینه نیز پرداخت کنید؛ اگر این منابع اطلاعات دست اول و معتبر به شما بدهند، کار تحقیق شما خیلی جلو می‌افتد. این نکته را در نظر بگیرید که این نوع تحقیقات منابع ثانویه محسوب می‌شود؛ یعنی با اهداف دیگری انجام شده‌اند و الزاماً همه داده‌‌های آن برای شما کاربردی نخواهد بود.
جمع آوری اطلاعات در مراحل تحقیقات بازار
جمع آوری دیتا سومین مرحله از تحقیقات بازار است
  • تحقیقات جدید انجام بدهید. این کار توسط خودتان یا فرد دیگری می‌تواند انجام شود. مزیت این کار این است که شما از ابتدا به‌عنوان موضوع اصلی هستید و تمام داده‌ها را خودتان به دست می‌آورید. این موضوع به تسلط شما بر موضوع بسیار کمک می‌کند. برای انجام این کار نیاز به روش‌های جمع‌آوری داده دارید؛ ازجمله: مصاحبه، مشاوره، بررسی میدانی، طراحی پرسشنامه، مشاهده رفتار مشتریان و… .

۴. تعیین اندازه نمونه

 توضیح بسیار ساده اندازه نمونه، «مشت نمونه خروار» است؛ یعنی بخشی از افرادی که به‌عنوان جمعیت مخاطب هدف شما بررسی می‌شوند. نتایجی که شما با تحقیق روی این افراد به دست می‌آورید، بازتابنده رفتار مخاطب هدف شماست. شما بخشی از اطلاعات و داده‌های موردنیازتان را با روش‌هایی که بالاتر مطرح شد (مثل مصاحبه، گفتگوی تلفنی یا حضوری، پرسشنامه و…) از طریق این افراد به دست می‌آورید و در تحلیل‌هایتان استفاده می‌کنید.

۵. اجرا کنید 

تحقیقات را شروع کنید؛ ارتباط‌گیری با افراد، انجام مصاحبه، خرید کتاب، مشورت با افراد مختلف و کاربلد، طراحی سوالات و تهیه پرسشنامه بعضی از این اقدامات است.

۶. ارائه داده‌ها

 داده‌هایی که در مسیر تحقیق به دست آوردید، فقط در صورتی قابل استفاده هستند که قالب‌بندی و دسته‌بندی درستی داشته باشند. داده‌های کمی که اعداد و ارقام هستند و با استفاده از نمودار یا جدول می‌توانید آن‌ها را نمایش بدهید. داده‌های کیفی که شامل نظرات و ویژگی‌های مخاطب است و می‌توانید با دسته‌بندی گروه‌های هدف آن‌ها را نمایش بدهید.

ارائه داده ها ششمین مرحله از تحقیق بازار است
ارائه داده های جمع شده در تحقیقات بازار، مرحله ششم فرایند مارکت ریسرچ است

برخی اوقات داده‌ها به شکل موردنیاز ما نیستند و در این صورت باید آن‌ها را «خالص» کنیم؛ مانند پاسخ‌های ناتمام پرسشنامه‌ها، خطاهای ثبت اطلاعات و خطاهای انسانی در انجام مصاحبه که باید این موارد را در نظر بگیریم.

۷. تفسیر داده‌ها و  پیشنهاد راه‌حل 

پس از دسته‌بندی و طبقه‌بندی داده‌ها می‌توانید براساس یافته‌های تحقیق، گزاره‌هایی را درباره مسئله اصلی بنویسید و نتیجه‌گیری خود را بیان کنید. این گزاره‌‌ها می‌تواند شما را به راه‌حل‌هایی برای حل مسئله برساند؛ به‌عنوان مثال گزاره‌هایی مانند: 

    • براساس نتایج این تحقیق ۲۰‌درصد جامعه هدف ما از وضعیت مالی مناسبی برای خرید محصول برخوردار نیستند؛
    • فقط ۲۵درصد مخاطبان ما از ایمیل استفاده می‌کنند؛
    • بازه سنی مخاطبان نمونه ۲۵-۳۵ سال است؛
    • و… .

 راه‌حل‌های شما باید پشتوانه تحقیقاتی داشته باشند. این برای شما و کارکنانتان امنیت خاطر و قوت قلب می‌آورد.

هدف از تحقیقات بازار چیست؟

در بالا به اهمیت market research اشاره کردیم؛ ازجمله: درک مشتری، رشد کسب و کار و… . در این بخش قصد داریم رابطه بین هدف از تحقیقات بازار و اهمیت آن را بیان کنیم. وقتی اهمیت کاری برای ما مشخص می‌شود، می‌توانیم برای آن اهدافی ترسیم کنیم که رسیدن به آن اهداف پاسخ‌گوی نیازهای ماست. ازجمله اهداف تحقیق در مورد بازار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    • جمع‌آوری اطلاعات در حوزه محصول و رقبا؛
    • تهیه گزارش از عملکرد و وضعیت فعلی محصول و رقبا؛
    • بررسی نیاز مشتریان؛
    • بررسی تغییرات سیاسی و قانونی بر عملکرد مجموعه و به‌طور خاص محصول ما؛
    • تدوین استراتژی‌های لازم برای بهبود و ارتقای محصول در بازار.

درباره مزایای تحقیقات بازار بیشتر بدانیم

باتوجه‌به نکات مطرح‌شده در قسمت اهمیت و اهداف تحقیقات بازار می‌توان مواردی را به‌عنوان مزایا نام برد که در اثر اجرای مارکت ریسرچ به دست می‌آید؛ ازجمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • از اطلاعات به‌دست‌آمده در جهت تدوین استراتژی و اهداف کسب و کار استفاده کرد؛
  • باتوجه‌به شناخت و ارتباطی که با مشتریان برقرار شده، ارتباط بهتر با مشتریان بالفعل و بالقوه فراهم می‌شود؛
  • امکان شناسایی فرصت‌ها فراهم می‌شود؛
  • ریسک یا خطا کاهش می‌یابد.

انواع تحقیقات بازار

پس از اینکه با تعریف تحقیق بازار و اهمیت و اهداف آن آشنا شدیم، بهتر است بدانیم که مارکت ریسرچ انواع مختلفی دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم. به‌طور‌کلی ۴ نوع مارکت ریسرچ داریم که عبارت‌اند از:

  1. تحقیقات بازار اولیه:
  2. تحقیقات بازار ثانویه:
  3. تحقیقات بازار کمی:
  4. تحقیقات بازار کیفی:

انواع تحقیقات بازار

در ادامه هرکدام را به اختصار توضیح می‌دهیم.

۱. تحقیقات بازار اولیه یا پایه ای به چه معناست؟

تحقیقات اولیه تحقیقاتی است که توسط خودِ شما (یا شخصی که استخدام می‌کنید) انجام می‌شود.
هدف از این نوع تحقیقات جمع‌آوری دیتاست به‌طور ویژه برای هدفی که در حال حاضر دارید. در مارکت
ریسرچ اولیه شما می‌توانید از نظرسنجی، مصاحبه یا یک گروه متمرکز استفاده کرده و رفتار
شرکت‌کنندگان را مشاهده یا آزمایش کنید.

در این روش قرار است شما شخصی باشید که این داده‌های خام را مستقیماً به دست ‌می آورد و به‌طور خاص
برای نیاز فعلی تحقیق شما جمع‌آوری می‌کند. 
درواقع در تحقیقات بازار اولیه سعی می‌کنیم وضعیت و عملکرد فعلی مجموعه را در حوزه فروش محصول مدنظر رصد کرده و به جنبه‌های مختلف محصول با ابعاد زیر بپردازیم:

  • تجزیه‌وتحلیل فروش فعلی؛
  • اثربخشی شیوه‌های اِعمال فروش؛
  • درنظرگرفتن برنامه رقبا.

۲. تحقیقات بازار ثانویه به چه معناست؟

این روش که گاهی اوقات «تحقیق روی میز» نامیده‌ می‌شود (زیرا‌ می‌توان آن را از پشت میز انجام داد)، شامل تحقیق و تجزیه‌وتحلیل تحقیقات و داده‌های موجود است؛ داده‌هایی که در ابتدا توسط شخص دیگری جمع‌آوری شده است. این داده‌ها ممکن است در مجلات، کتابخانه‌ها یا منابع آنلاین موجود باشند.

شما اطلاعات به‌دست‌آمده را روی مسئله تحقیق شخصی خود اعمال خواهید کرد؛ اما این داده‌ها در ابتدا توسط شما جمع‌آوری نشده است؛ به همین دلیل به آن «تحقیقات ثانویه» می‌گویند. تحقیقات ثانویه اغلب رایگان است. در این روش به‌لطف اینترنت داده‌ها به‌طور فزاینده‌ای در دسترس هستند.

وظیفه شما به‌عنوان یک محقق ثانویه این است که به جست‌وجوی این منابع بپردازید، داده‌ها را برای پروژه خاص خود اعم از اندازه بازار به کار ببندید. البته نکته منفی تحقیقات ثانویه در این است که ممکن است نتوانید اطلاعات تحقیق بازار ثانویه را به‌اندازه کافی خاص برای پروژه خود پیدا کنید. در این صورت شما باید تحقیقات اولیه را انجام دهید.

 داده‌های ثانویه انواع و اقسام گوناگونی دارد. داده‌های داخلی شرکت مانند جزئیات مشتری، ارقام فروش، کارت‌های زمانی کارمندان و غیره را نیز ‌می توان داده‌های ثانویه دانست. مقالات منتشرشده ازجمله ژورنال‌های مورد ارزیابی، روزنامه‌ها، مجلات و حتی پست‌های وبلاگ به‌عنوان منابع داده ثانویه محسوب ‌می‌شوند. همچنین اسناد حقوقی مانند حق ثبت اختراع و پرونده‌های سالانه شرکت جزو منابع تحقیق ثانویه هستند.

داده‌های شبکه‌های اجتماعی منبع جدیدی از داده‌های ثانویه هستند؛ به‌عنوان مثال نیویورک تایمز در طول ۲۰۰۹ ترافیک توییتر را جمع‌آوری کرد و این گزارش تصویری خیره‌کننده از نظرات کاربران را ارائه داد.

داده‌های ثانویه در اطراف ما هستند و به‌طور فزاینده‌ای ‌می توان داده‌های رفتاری را از منابع ثانویه به دست آورد؛ داده‌هایی که‌می توانند از داده‌های خود گزارش (از طریق نظرسنجی‌ها و گروه‌های متمرکز) قدرتمندتر و مطمئن تر باشند.

اهداف تحقیقات بازار ثاونیه
تحقیقات بازار روی میز

در تحقیقات بازار ثانویه به‌دنبال اهداف زیر هستیم:

  • تجزیه‌وتحلیل داده‌هایی که قبلا منتشر شده؛
  • شناسایی رقبای خود؛
  • تعیین معیارهای خود؛
  • مشخص‌کردن بازار هدف خود (یعنی افرادی که زندگی خاص و الگوی رفتار خاصی را دنبال کرده و مورد توجه ما هستند)؛

تفاوت تحقیقات بازار اولیه و ثانویه در چیست؟

در تحقیقات بازار اولیه شرایط موجود بازار و محصول را از جنبه‌هایی مانند میزان فروش و سهم بازار و مدل کاری رقبا (که توسط خود بنگاه یا کسب و کار صورت گرفته) بررسی کرده، سپس در تحقیقات بازار ثانویه اطلاعات به‌دست‌آمده را در کنار اطلاعات کلی تر از آن صنعت تجزیه‌وتحلیل می‌کنیم؛ در market research ثانویه با شناسایی رقبا و تعیین معیار و بازار هدف خود می‌پردازیم.

به‌نوعی در مارکت ریسرچ ثانویه اطلاعات به‌دست‌آمده را منطبق با نیاز مجموعه خود ارزیابی می‌کنیم؛ زیرا در تحقیقات بازار اولیه این اطلاعات متناسب با نیاز مجموعه و توسط بنگاه گرداوری شده است و با تحقیقات بازار ثانویه که کلی‌تر بوده و دربرگیرندۀ کل صنعت و اخبار روز دنیاست، تفاوت دارد.

برگرفته از: https://bit.ly/3p3dPPf

۳. تحقیقات بازار کمی چیست؟

در تحقیقات بازار کمی به‌دنبال گردآوری اطلاعاتی از جنس آمار هستیم تا بتوانیم از این اطلاعات و آمار به‌دست‌آمده در تحلیل‌هایمان استفاده کنیم؛ به‌عنوان مثال در حوزه صنعت مواد غذایی وقتی برای فهمیدن میزان رضایت مشتری پرسش‌نامه‌هایی تهیه می‌کنیم، درواقع تحقیق کمی را انجام داده‌ایم؛ زیرا خروجی این پرسش‌نامه آمار و اعدادی است که نشان می‌دهد مثلا ۸۰درصد مشتریان از فلان محصول راضی بوده، ۱۰درصد ناراضی و ۱۰درصد نظری ندارند.

۴. تحقیقات بازار کیفی چیست؟

در این مدل از تحقیقات بیشتر به‌دنبال توصیف‌های مطرح‌شده از سمت مشتریان و مصرف‌کنندگان هستیم تا بفهمیم آن‌ها چگونه فکر کرده و تصمیم می‌گیرند؛ به‌عنوان مثال در همان حوزه صنعت غذا اگر هدف ما کسب اطلاعاتی از جنس علل نارضایتی یا رضایت مشتری و مصرف‌کننده است، درواقع باید تحقیقات بازار کیفی انجام دهیم؛ یعنی با تهیه پرسش‌نامه‌هایی علل و پشت پرده‌ افراد را در انتخاب یک محصول نسبت به محصولی دیگر جویا می‌شویم.

بهتر است بدانید در فرایند market research اولیه و ثانویه از تحقیقات بازار کمی و کیفی هم استفاده می‌کنیم.

روش های تحقیقات بازار کدام‌اند؟

به‌طورکلی روش هایی که در حوزه market research استفاده می‌شود، بر پایه روش‌های سنتی و دیجیتال استوار بوده و هرکدام شامل مواردی است. این روش‌ها گاهی باهم اشتراکاتی دارند؛ به این معنی که ممکن است روشی هم به صورت سنتی و هم دیجیتال قابلیت انجام داشته باشد.

انواع روش سنتی

  • گروه‌های تمرکز

در این روش یکسری از افراد با نظرات مختلف در جهت رسیدن به خلق ایده و اشتراک نظر دور هم جمع شده و درباره یک موضوع با یکدیگر بحث می‌کنند. این گفت‌وگوها ضبط می‌شوند.

  • همراهی در فروشگاه

در این روش با حضور در یک فرایند خرید واقعی یا یک فضای ایجادشده سعی می‌شود به شناخت و تحلیلی از رفتار مشتریان برسیم.

  • قوم‌نگاری

در روش قوم‌نگاری با مشاهده یک فرد یا گروهی از افراد در شرایط یا محیطی خاص به تحلیل رفتار و عوامل مؤثر بر رفتار ناخوداگاه و خوداگاه فرد یا گروه در آن شرایط خاص پرداخته می‌شود.

  • مصاحبه‌های ناگهانی

در این روش فرد مصاحبه‌گر به‌طور ناگهانی افراد را در کوچه و خیابان و… متوقف کرده و از آن‌ها سؤالاتی می‌پرسد. هدف مصاحبه‌گر در اینجا رسیدن به عوامل انگیزشی و مؤثر در انتخاب محصول و خرید توسط مشتری است. او سپس داده‌های به‌دست‌آمده را ثبت می‌کند.

  • نظرسنجی

در این روش با تهیه سؤالات پایان‌بسته و ازقبل‌آماده‌شده به سراغ افراد رفته تا نظرات آن‌ها را درباره موضوع مدنظر جویا شویم.

انواع روش دیجیتال

  • نظرسنجی آنلاین

در این روش سؤالات به‌صورت الکترونیکی به ایمیل یا سایر ابزارهای مورداستفاده در این حوزه ارسال می‌شود تا افراد به آن‌ها پاسخ بدهند.

  • گروه‌های تمرکز آنلاین

در این روش در یک بازه مشخص مثلا ۲ساعته بستر بحث‌های آنلاین برای افراد متفاوت فراهم می‌شود. در این حالت دسترسی به مخاطبان آسان‌تر است؛ زیرا این افراد در فضایی مجازی دور هم جمع شده و به بحث و تبادل اطلاعات می‌پردازند.

  • بحث آنلاین

در این روش افرادی که تمایل به بحث و گفت‌وگو دارند، وارد انجمن‌های مربوطه شده و با انتخاب موضوع و سؤالات مرتبط با آن وارد گفت‌وگو با دیگران و حتی محقق مربوطه می‌شوند.

  • تابلو اعلانات

در روش تابلو اعلانات فرد پاسخ‌دهنده بایستی از قبل در انجمن‌های مربوطه ثبت‌نام کند و هر زمان که مایل بود، وارد حساب کاربری خودش شده و به بحث و تبادل نظر بپردازد.

  • شبکه‌های اجتماعی

در این روش شبکه‌های اجتماعی مثل تلگرام و فیسبوک و… به کاربرانشان اجازه اشتراک‌گذاری تجارب خودشان را می‌دهند؛ به‌طوری‌که قابلیت دریافت بازخورد هم داشته باشند.

  • داده‌های کلیکی

در این روش با استفاده از ابزارهای مثل گوگل آنالیتکس می‌توان علایق افراد را تحلیل کرد؛ به‌گونه‌ای که به کوچک‌ترین رفتارهای آن‌ها پی برد.

ابزارهای مختلف market research چیست؟

باتوجه‌به گستردگی و رشد روزافزون فضای مجازی و همچنین هدفمان از تمارکت ریسرچ می‌توانیم در بررسی‌های خود از ابزارهای مختلفی استفاده کنیم. شایان ذکر است کار اصلی این ابزارها یا منابع جمع‌آوری، مقایسه و تحلیل دیتا در زمینه‌های مختلف است و ما با مراجعه به آن‌ها می‌توانیم اطلاعات مدنظرمان را استخراج کنیم. بعضی از این ابزارها وب‌سایت‌های آنالیز بازار هستند که عبارت‌اند از:

موانع موجود بر سر راه مارکت ریسرچ چه چیزهایی است؟

برای انجام هر کاری موانعی وجود دارد؛ این موانع گاه درونی (داخلی) و گاه بیرونی (خارجی) هستند. ازجمله مواردی که در بحث پیاده‌سازی market research می‌توان به‌عنوان موانع به آن‌ها اشاره کرد، عبارت‌اند از:

  • زمان‌بر بودن اجرای تحقیقات؛
  • خطر تجاری؛
  • دقیق‌بودن اطلاعات؛
  • پیش‌بینی‌ها؛
  • هزینه اجرا؛
  • پرسنل یا کارکنان؛
  • روش‌های مورد استفاده در خرید؛
  • سلطه خریدار؛

کلام آخر

هر کسب و کاری برای اینکه در میدان رقابت گوی سبقت را از رقیبانش برباید، قبل از ورود محصولش به بازار باید تحقیقات بازار را به‌درستی انجام دهد. market research اصولی و درست کمک می‌کند تا با در نظر گرفتن نیاز مشتری و آزمایش محصول قبل از ورود به بازار از خطراتی مانند کم شدن میزان فروش محصولتان، کاهش مشتریان و مصرف‌کنندگانتان و… در امان باشید و در صنعت خود ماندگار بمانید.

نویسنده: جناب آقای امیرمسعود ایزدپناه

ویراستار: سرکار خانم ریحانه مهدوی

سوالات متداول درباره تحقیقات بازار

به هر فعالیتی تحقیق در مورد بازار می‌گوییم که ما را به شناخت، بررسی و تحلیل بازار، محصول و مخاطب برساند؛ به‌عبارتی تحقیق بازار همان تحلیل و بررسی بازار و شناخت بهتر مشتری در جهت تولید محصول موردنیاز اوست.

تفاوت اساسی تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی در این است که تحقیقات بازار به بررسی بازارها (مشتریان، مصرف کنندگان، توزیع و…) می پردازد؛ درحالی‌که تحقیقات بازاریابی به بررسی هر موضوع مرتبط با بازاریابی (رفتار مصرف کننده، اثربخشی تبلیغات، اثربخشی نیروی فروش و… می ‌پردازد؛ بنابراین تحقیقات بازاریابی شامل تحقیقات بازار می‌شود.

۵/۵ - (۱ امتیاز)

5 thoughts on “تحقیقات بازار (market research) چیست و چه انواعی دارد؟

  1. مریم میگوید:

    سلام وقت بخیر
    توی مقاله یه سری موارد وجود داشت که ممنون میشم منظورتون درباره اونا بفرمایید
    در بخش ابزارهای مختلف market research چیست؟
    مرکز پژوهش؛
    گوگل سرویس؛
    اینا چی هستند؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *