مقالات مدیریت
حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی چیست؟
حوزه های چهارگانه در مدیریت منابع انسانی یک سازمان ۴ مورد زیر است که به وظایف کلی واحد منابع انسانی اشاره می‌کند. آشنایی با این حوزه ها برای هر مدیر HR بسیار ضروری است.
حوزه های منابع انسانی کدام است؟
۱. برنامه ریزی خشت اول عملکرد مدیریت
برنامه ریزی منابع انسانی به‌عنوان یکی از حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی فرایندی است که معین می‌کند سازمان برای رسیدن به اهداف خود به چه تعداد کارمند با چه قابلیت‌هایی برای چه مشاغلی و در چه زمانی نیاز دارد؟
اگر برنامه منابع بشری بدون توجه به استراتژی سازمان انجام شود، شکست اهداف و استراتژی‌ها قطعی است. استراتژی‌ها باید با به کارگیری افراد مناسب در زمان مناسب محقق شوند. هر نوع برنامه ریزی در سازمان فرایندی دارد که باید براساس آن انجام شود. فرایند برنامه ریزی برای منابع انسانی به‌صورت زیر است:
- مطالعه اهداف کلان و استراتژی‌های آینده
- تعیین موجودی منابع بشری در سازمان
- برآورد نیاز سازمان به منابع انسانی
- برآورد عرضه منابع پرسنلی از منابع داخلی و خارجی
۲. سازماندهی (تحلیل شغل)
در سازمان‌ها نیروهای انسانی برای تحقق اهداف سازمان باهم همکاری می کنند و مدیران با طراحی ساختار سازمانی تلاش‌های کارکنان و بخش‌های مختلف سازمان را به‌سمت تحقق اهداف جهت می‌دهند. طراحی ساختار سازمانی معمولا مبتنی بر وظایف یا محصولات یا مخاطب صورت می‌گیرد.
یکی از مهم‌ترین اقدامات Hrm که جزو حوزه های منابع انسانی محسوب می‌شود، مشخص کردن وظایف هر شغل است. مشخص کردن وظایف هر شغل نقش بسیار مهمی در سازماندهی نیروهای انسانی دارد؛ بدین معنی که کارها و وظایف و مراحل انجام آن برای نیروی انسانی کاملا شفاف و کلیه اقدامات و فرآیندهای لازم برای تولید محصول یا خدمات سازمان گام‌به‌گام مشخص باشد.
در دوره منابع انسانی مدیربان بخش مهمی را به سرفصل تحلیل شغل در مدیریت منابع انسانی اختصاص داده‌ایم و پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به این دوره ارزشمند بیندازید.
۳. امور کارکنان
رسیدگی به امور کارکنان یکی دیگر از حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی است. این بخش به‌اندازه‌ای مهم هست که در بعضی سازمان‌ها به‌جای گزاره «مدیریت منابع انسانی» از عبارت «مدیریت امور کارکنان» استفاده می‌شود.
امور کارکنان معمولا سه بخش کلیدی دارد: جذب و استخدام، آموزش و ارزیابی. استخدام توافقی بین کارفرما و کارمند است که طبق این توافق کارمند باید خدمات مشخصی را به سازمان ارائه دهد. به ازای این خدمات کارفرما حقوق و دستمزدی را به‌صورت ماهانه یا ساعتی به کارمند پرداخت می‌کند.
استخدام یعنی یافتن فرد مناسب و استفاده از آن در جایگاه مناسب بر طبق توافقی خوب و درست بین کارفرما و کارمند است. منظور ما از توافق صرفا جنبه مادی و ریالی نیست. متاسفانه یکی از خطاهای مدیران منابع بشری تمرکز زیاد روی نوع توافق است.
استخدام زمانی موفق است که بتوان تعداد زیادی از متقاضیان واجد شرایط را پیدا و از بین آن‌ها بهترین‌ها را انتخاب کرد. گزینش نیرو به‌ویژه در صنایع پیشرفته و مشاغل حرفه‌ای کار چندان ساده‌ای نیست. برای استخدام نیروی کاری موردنیاز باید به سایت‌های مختلف کاریابی مراجعه کرده و آگهی استخدام در گروه‌های شغلی مختلف منتشر کرد.
توجه به عوامل غیرعملکردی در انتخاب کارکنان برای مدیران منابع بشری یک سازمان بسیار مهم است. ازجمله این عوامل می‌توانیم نژاد و قومیت، جنسیت، مذهب، سن و سال، وضعیت تأهل، وضعیت جسمی، سابقه کیفری و… را نام ببریم.
۴. هدایت
هنریش فون پیرر، یکی از مدیرعاملان زیمنس می‌گوید:
موفقیت هر سازمانی به عملکرد افراد آن بستگی دارد.
هدایت منابع انسانی با استفاده از نرم‌افزارهای مختلفی انجام می‌شود که برای ارزیابی عملکرد کارکنان وجود دارد. این کار توسط فردی در سازمان با عنوان شغلی مدیر پروژه (که زیر مجموعه مدیر منابع انسانی است) انجام می‌شود. مدیر پروژه حرفه‌ای است که فعالیت‌های سازمان را به‌عنوان پروژه‌های کوچک در نظر گرفته و این پروژه‌ها را سازماندهی، برنامه ریزی و اجرا می‌کند.
گفتنی است که در مقاله وظایف مدیر منابع انسانی درباره شرح وظایف مدیر منابع انسانی به‌طور مفصل صحبت کرده‌ایم و مطالعه آن را به شما پیشنهاد می‌کنیم.