مقالات مدیریت
سود ناخالص (ناویژه) و نحوه محاسبه آن
اسفند
یکی دیگر از مفاهیمی که در مدیریت مالی برای مدیران غیرمالی تدریس می‌شود، سود ناخالص یا ناویژه است. سود ناخالص یا سود ناویژه اولین سطح سودآوری است که به دست می‌آید. با اینکه با سود خالص تفاوت زیادی دارد؛ اما در مسائلی مانند قیمت‌گذاری کالا و موفقیت در فروش، شاخص بسیار مهمی به شمار می‌آید. در این مقاله بیشتر با سود ناخالص آشنا می‌شویم.
در مدیربان تلاش می‌کنیم مفاهیم مالی را به‌سادگی و به‌طور کامل، به شما آموزش دهیم.
سود ناخالص (سود ناویژه) چیست؟
یکی از مهم‌ترین انواع سود، سود ناخالص است. سود ناخالص یا سود ناویژه پولی است که بعد از کم کردن هزینه‌های مستقیم تولید (مثل مواد اولیه) از درآمد باقی می‌ماند. سایت Investopedia درباره سود ناخالص می‌گوید: «سود ناخالص به عنوان معیاری اساسی برای سنجش سودآوری فعالیت‌های اصلی یک شرکت در نظر گرفته می‌شود».
تصور کنید مدیر نانوایی هستید. در پایان روز و پس از فروختن همه نان‌ها، پولی که به دست آورده‌اید درآمد شماست. توجه کنید که این مبلغ درآمد است نه سود. برای پختن نان‌ها آرد خریدید؛ کارگر پخت استخدام کردید و آب مصرف کردید. همه این مخارج به عنوان بهای تمام شده کالای فروش رفته به حساب می‌آیند. زمانی که این مخارج را از درآمد کسر کنید، به سود ناخالص می‌رسید.
فرمول محاسبه سود ناخالص (سود ناویژه)
سایت Forbes می‌گوید: «برای به دست آوردن سود ناخالص ابتدا باید هزینه‌های مستقیم تولید را شناسایی کرده و از مجموع درآمد کم کنید». سود ناخالص یا سود ناویژه خیلی آسان به دست می‌آید:
بهای تمام شده کالای فروش رفته – درآمد کل = سود ناخالص (سود ناویژه)
- درآمد کل: تمام پولی که بابت فروش محصولاتتان دریافت کرده‌اید.
- بهای تمام شده کالای فروش رفته: تمام هزینه‌هایی که مستقیماً به تولید مربوط می‌شوند.
تفاوت سود خالص و سود ناخالص
یکی از مهم‌ترین نکاتی که لازم است مدیران در مبحث سود بدانند، تفاوت میان سود خالص و سود ناخالص است.
- سود ناخالص: فقط هزینه‌های مستقیم تولید را پرداخته‌اید.
- سود خالص: تمام هزینه‌ها را پرداخته‌اید (مانند هزینه‌های مستقیم تولید، هزینه‌های عملیاتی و مالیات)
مثال سود ناخالص
تصور کنید مدیر مجموعه صنایع دستی هستید. ماهانه ۱۰۰ میلیون تومان فروش دارید (درآمد کل) و برای ساخته شدن کالایتان ۶۰ میلیون تومان هزینه می‌کنید (بهای تمام شده کالای فروش رفته).
در نتیجه:
یعنی سود ناخالص یا سود ناویژه شما ۴۰ میلیون تومان شده است. اما سودی نیست که برای خرج کردنش برنامه بریزید.
چرا سود ناخالص مهم است؟
اگر سود ناخالص سودی نیست که بتوان خرجش کرد، پس به چه کار می‌آید؟ سود ناخالص نشان می‌دهد کسب‌وکار شما در فروش و تولید چقدر کارایی دارد. اینکه چقدر هزینه کرده‌اید تا کالای شما ساخته شود و چند تومان توانسته‌اید آن کالا را بفروشید. در نتیجه با سود ناخالص می‌توانید:
- عملکرد بخش تولید شرکت را ارزیابی کنید.
- برای کالاهایتان بهتر قیمت‌گذاری کنید.
- هزینه‌های مستقیم تولید را کنترل کنید و در صورت امکان، کاهش دهید.
نتیجه‌گیری
در این مقاله تلاش کردیم مفهوم سود ناخالص، کاربرد آن و تفاوتش با سود خالص را خیلی آسان و کاربردی توضیح دهیم. سعی کنید هر چندوقت یک‌بار سود ناخالص کسب‌وکارتان را حساب کنید تا خطاهای احتمالی را شناسایی کنید و فرصت‌های ممکن را هم ببینید و استفاده کنید. با این ابزارها بهتر می‌توانید چالش‌های دنیای جدید را با موفقیت پشت سر بگذارید.
شاید مطالب زیر هم برای شما مفید باشد: