مقالات کسب و کاری
مشاور کسبوکار چه کسی است و چه وظایفی دارد؟
همه کسب‌وکارها در برهه‌های زمانی ویژه‌ای به کمک یک مشاور کسبوکار نیاز پیدا می‌کنند. کمکی که می‌تواند سرنوشت آن کسبوکار را به‌کلی تغییر دهد. اما سوال اینجاست که مشاور کسبوکار کیست؟ چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟ و شما دقیقاً چه زمانی به مشاوره کسب و کار نیاز دارید؟
در این مقاله به‌صورت کاملاً مختصر و کاربردی به پاسخ این پرسش‌ها پرداخته‌ایم. پس تا پایان این مقاله همراه مدیربان باشید.
مشاور کسبوکار کیست؟
مشاور کسب و کار متخصصی است که الگوها، قالب‌های کلی و کلیشه‌های مشترک میان کسب‌وکارهای موفق را آموخته است و این الگوهای موفق را با هدف افزایش بهره وری کسب و کار به کسب‌وکارهایی منتقل می‌کند که یا در ابتدای ورود به صنعت یا رو به توسعه هستند.
گاهی یک مشاور کسبوکار این الگوها و قالب‌ها را از تعداد زیادی از کتب مدیریتی می‌آموزد و گاهی با استفاده از تجربه مستقیم کار با سازمان‌های متعدد این الگوها را کشف می‌کند؛ بنابراین دانش مشاوره از راه‌های زیر به دست می‌آید:
- پژوهش از شرکت‌های موفق؛
- آزمون‌های موجود در تحقیقات علمی؛ تحقیقاتی که به واقعیت علمی تبدیل شده‌اند.
وظایف یک مشاور کسبوکار چیست؟
مشاوره در حوزه بیزینس و کسب و کار ازجمله خدماتی است که وظایف بسیار گسترده و متعددی را در بر می‌گیرد. مسلماً آنچه در ادامه این مقاله آورده‌ایم، در برگیرنده تمام وظایف یک مشاور کسبوکار نیست، اما سعی کرده‌ایم به بعضی از کلیدی‌ترین وظایف مشترک میان مشاوران کسبوکار در حوزه‌های مختلف اشاره کنیم.
در نظر داشته باشید باتوجه‌به اینکه مشاور کسب و کار در چه حوزه‌ای متخصص است، وظایف او تغییر می‌کند؛ به‌عبارتی بستگی به نوع مشاوره او دارد.
تحلیل موشکافانه شرکت هدف
مشاوران حرفه‌ای، پیش از تحلیل کامل یک شرکت، توصیه و راهکار قاطعی به مدیران این شرکت‌ها ارائه نمی‌دهند؛ زیرا ارائه یک راهکار کارآمد به یک مدیر، علاوه بر نیاز به دانش به‌روز مدیریت و شناخت از صنعت مورد نظر، نیاز به تحلیل کامل و شناخت دقیق از کسب و کار دارد.
درواقع مشاور کسب و کار فردی است که بدون پیش‌فرضی درباره کسبوکار و با نگاهی موشکافانه، منطقی، تحلیلی و دور از احساس از بیرون به سازمان نگاه می‌کند.
ارائه دادن راهکار
در نهایت، یک مشاور کسبوکار باید در جایی که لازم است، به مدیر یا صاحب کسبوکار راهکارهایی ارائه دهد؛ راهکارهایی برای حل چالش‌های پیش روی کسب‌وکارش.
مهم‌ترین وظیفه یک مشاور کسب و کار ارائه راهکارهای مبتنی بر خرد است؛ یعنی راهکاری که از فیلترهای دانش مدیریت، دانش صنعت مربوطه و شناخت کامل از آن شرکت گذشته باشد.
عارضه‌یابی کسبوکار
یکی از حیاتی‌ترین وظایف مشاور کسبوکار، عارضه‌یابی و کشف پاشنه آشیل کسب‌وکارهاست. در مقاله عارضه یابی چیست به‌طور مفصل درباره این وظیفه مهم مشاوران کسب و کار صحبت کرده‌ایم و چک لیست عارضه یابی سازمانی را ارائه دادیم. مشاورین حرفه‌ای با کمک یک عارضه‌یابی صحیح می‌توانند یک کسبوکار را از نابودی نجات و سرنوشت آن را تغییر دهند.
به‌عنوان مثال، یک مشاور باید بتواند بررسی کند یک کسبوکار در پنج سال اخیر چه روندی را طی کرده است و اگر همین روند را ادامه دهد، تا پنج سال آینده به چه سرنوشتی دچار می‌شود.
عارضه‌یابی کسب و کار یکی از مهم‌ترین وظایف شرکت های مشاوره‌ای است که در حوزه کسب و کار فعالیت می‌کنند. در مقاله شرکت های مشاوره کسب و کار لیست بهترین شرکت های مشاوره برای کسب و کارهای ایرانی را معرفی کرده‌ایم و پیشنهاد می‌کنیم حتما آن را مطالعه کنید.
کشف و خلق استراتژی
طراحی یک استراتژی یا اصلاح استراتژی یک کسبوکار یکی از مهم‌ترین نیازهای مدیران و صاحبین کسبوکار است؛ بنابراین می‌توان این کار را جزئی جدا نشدنی از وظایف مشاوران کسبوکار دانست.
یک مشاور کسب و کار باید در کنار عارضه‌یابی، نقاط قوت سازمان را پیدا کرده و با بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای بیرونی سازمان استراتژی کسب و کار را کشف، در صورت نیاز اصلاح و حتی یک استراتژی جدید خلق کند.
تجزیه، تحلیل، ترکیب و طراحی
در بسیاری از مواقع لازم است مشاور کسب و کار در یک سازمان به طراحی ساختارهای جدید بپردازد. برای این کار، نیاز است در ابتدا اجزای فعلی کسبوکار را تجزیه‌وتحلیل کند و در ادامه با ترکیب مجدد این اجزا، ساختارهای جدید کارآمدتری را برای این سازمان طراحی کند.
یک مشاور کسبوکار خوب چه ویژگی هایی دارد؟
اگر سوابق تعدادی از مشاورین کسبوکار مطرح را بررسی کنید، متوجه می‌شوید آنچه این افراد را به یک مشاور موفق تبدیل کرده است، برخورداری از ویژگی های شخصی مثبت متعددی بوده است. در اینجا به مهم‌ترین ویژگی‌های مثبت مورد نیاز یک مشاور کسبوکار اشاره می‌کنیم:
برخورداری از اطلاعات به‌روز دانش مدیریت
یک مشاور کسبوکار، به‌عنوان فردی شناخته می‌شود که تخصص ویژه‌ای در حوزه مسائل مربوط به کسب‌وکارها دارد. مدیران و صاحبان کسبوکار به‌واسطه نیاز به دانش تخصصی و به‌روز در حوزه مدیریت به یک مشاور مراجعه می‌کنند؛ بنابراین یکی از مهم‌ترین وظایف هر مشاور کسبوکار، برخورداری از اطلاعات بروز در حوزه دانش مدیریت است.
پرسیدن سوالات منظم و هدفمند
پرسیدن سوالات هدفمند ازجمله وظایف یک مشاور کسبوکار است. این سوالات اغلب با نیت کسب اطلاعات جهت ارائه راهکار صحیح به کار می‌روند؛ اما گاهی نیز اهداف دیگری را دنبال می‌کنند. مثلاً، گاهی یک مشاور با پرسیدن سوالات هدفمند به مدیر یا صاحب کسبوکار کمک می‌کند تا در اصطلاح با یک تلنگر مواجه شود و نگاه درست‌تری به کسب و کار خودش بیاندازد.
این نوع پرسش‌ها بیشتر در کوچینگ استفاده می‌شوند؛ اما در مواردی، مشاوران کسبوکار هم از آن‌ها استفاده می‌کنند.
شناخت صحیح از صنعت مراجعین
برای اینکه یک مشاور کسبوکار بتواند راهکارهای واقعی و کارآمد به مراجعین خود ارائه دهد، لازم است علاوه بر داشتن اطلاعات به‌روز از دانش مدیریت، شناخت صحیحی نیز از صنعت و کسب و کار مراجعانش داشته باشد؛ در غیر این صورت، راهکارهای مشاور می‌تواند غیر واقعی یا نادرست باشد.
به همین دلیل بعضی از مشاوران کسبوکار تصمیم می‌گیرند به‌صورت تخصصی در یک صنعت خاص فعالیت کنند و بعضی دیگر از مشاورین که به‌صورت ۳۶۵ درجه در تمام صنعت‌ها مشغول فعالیت هستند، اطلاعات جامعی از تمامی کسب‌وکارها و صنایع مختلف کسب می‌کنند تا در مواجهه با هر مراجع، راهکارهای متناسب با صنعت خودش را به او پیشنهاد کنند.
برخورداری از تفکر خلاق
برخوداری از خلاقیت و تفکر خلاق به مشاور کسبوکار کمک می‌کند تا راهکارهای خلاقانه، خارج از چهارچوب و نوین را به مراجعین خود ارائه دهد و به آن‌ها کمک کند تا چالش‌های خود را با استفاده از راهکارهای کم‌هزینه‌تر و کارآمدتر برطرف کنند؛ راهکارهایی که در ابتدا مورد توجه آن‌ها نبوده است.
راز داری و قابل اعتماد بودن
رازداری را می‌توان به‌عنوان یکی از وظایف مهم مشاوران کسب و کار ذکر کرد. مشاور کسب و کار باید رازدار باشد تا مراجعین او بتوانند با خیال آسوده تمام اطلاعات مرتبط با کسب و کارشان را با او به اشتراک بگذارند.
اهل مطالعه بودن
اهل مطالعه بودن یک ویژگی کلیدی برای یک مشاور کسب و کار است. فردی که اهل مطالعه باشد، به احتمال زیاد هم از اطلاعات به‌روز برخوردار خواهد بود و هم به واسطه مطالعه زیاد، آمادگی ذهنی زیاد، تفکر خلاق و تفکر نقاد در مواجهه با چالش‌ها و در هنگام حل مساله خواهد داشت.
برخورداری از تفکر سیستمی
شاید بتوان گفت که مدیریت بدون تفکر سیستمی معنایی ندارد. تفکر سیستمی به مشاور کمک می‌کند تا در هنگام حل مساله تمام ابعاد کسب و کار را ببینید و راهکاری که ارائه می‌دهد، برگرفته از تحلیل کل سیستم باشد.
در بسیاری از موارد ظاهرا مساله اصلی کسب و کار مشخص است (مثلا فروش کم)؛ اما با نگاه سیستمی به سازمان و تحلیل بخش‌های مختلف آن، پاشنه آشیل سازمان در جایی قرار دارد که فقط با نگاه کل‌نگر به سازمان می‌توان آن را کشف کرد (مثلا منابع انسانی).
برخوداری از تفکر نقاد
مشاور کسبوکار موفق فردی است که می‌تواند مراجعین خود را با تصویری از کسب و کارشان مواجه کند که آن‌ها در ابتدا متوجه این تصویر نبوده‌اند. برای اینکه یک مشاور بتواند به‌خوبی از عهده این کار بر بیاید، باید علاوه بر برخورداری از ویژگی‌های تفکر خلاق و تفکر سیستمی، از تفکر نقادانه هم داشته باشد.
تفکر نقاد به مشاور کمک می‌کند تا چارچوب‌های فعلی را زیر سوال ببرد و نقد کند تا بتواند وضعیت کارآمدتری را برای یک کسب و کار به تصویر بکشد.
چه زمانی به یک مشاور کسب و کار نیاز پیدا می‌کنیم؟
کسب‌وکارها ممکن است به دلایل مختلفی به یک مشاور مراجعه کنند. اما به‌صورت‌کلی می‌توانیم بگوییم کسب‌وکارها در سه زمان به کمک یک مشاور کسبوکار نیاز جدی پیدا می‌کنند:
هنگام راه‌اندازی کسبوکار
راه اندازی یک کسبوکار می‌تواند با ابهامات و سوالات بسیار زیادی همراه باشد، در این شرایط، یک مشاور کسبوکار به‌واسطه تجربه کار با صنایع مختلف می‌تواند چراغی را بر افروزد که کل مسیر را برای مدیر یک کسبوکار نوپا روشن و شروع کار را برای او بسیار ساده‌تر کند.
در زمان توسعه کسب و کار
توسعه هر کسبوکار معمولاً با ورود آن کسبوکار به یک عرصه جدید محقق می‌شود و در بیشتر موارد با ابهام و پیچیدگی‌هایی رو‌به‌روست که برای مدیران کسبوکار جدید هستند؛ در این شرایط مشاوره توسعه کسب و کار به مدیران کمک می‌کند تا به‌خوبی از پس این شرایط بر بیایند و با ریسک کمتری کسب‌و کارشان را توسعه دهند و استراتژی های توسعه کسب و کار را به‌صورت اصولی و به کمک یک مشاور انتخاب کنند.
در هنگام ورشکستگی
در شرایطی که یک کسبوکار با شرایط عدم ثبات یا ورشکستگی رو‌به‌رو می شود، حضور یک مشاور حرفه‌ای کسبوکار می‌تواند کمک کند تا این کسبوکار از شرایط بحرانی گذر کند و با حل چالش‌های پیش رو با کمک دانسته‌ها و نگاه عمیق مشاور، دوباره به ثبات برسد.
مزایای استفاده از مشاوره برای کسب و کارها
آیا همه کسب‌وکارها به کمک یک مشاور کسب و کار نیاز دارند؟ بله! دلایل متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از مشاور کسب و کار در شرایط کنونی یک ضرورت برای موفقیت کسب‌وکارها محسوب می‌شود. در اینجا فقط به سه مورد اشاره می‌کنیم:
گاهی اوقات یک مشاور کسبوکار به مدیران راهکاری را ارائه می‌دهد که مانع دوباره‌کاری‌ها و آسیب‌هایی می‌شود که ممکن است در آینده گریبان سازمان را بگیرد.
کمک گرفتن از مشاور کسبوکار می‌تواند نرخ بهره‌وری سازمان را به‌صورت جدی افزایش دهد؛ زیرا صاحبین کسبوکار تلاش می‌کنند راهنمایی‌های مشاور را به کار ببندند تا سودآوری این مشاوره از هزینه‌ای که برای آن پرداخت شده است بیشتر باشد.
زمان مدیران سازمان‌ها محدود است؛ بنابراین مدیر یک سازمان نمی‌تواند تمام سازمان‌ها و منابع اطلاعاتی موجود را بررسی کند؛ درحالی‌که مشاور کسبوکار، به‌دلیل شرایط شغلی خودش همه کسب‌وکارها را بررسی می‌کند و از شرایط سازمان‌های مختلف باخبر است؛ درنتیجه با کمک یک مشاور کسبوکار است که می‌توانید از اطلاعات به‌روز صنعت و رقبای خودتان باخبر باشید.
سخن پایانی
در این مقاله شما تا حدودی متوجه ضرورت استفاده از کمک یک مشاور کسبوکار شدید و به بخشی از ویژگی‌های یک مشاور کسبوکار حرفه‌ای آگاه شدید. با این وجود، شناخت شما از ضرورت و کاربرد “مشاوره کسبوکار” زمانی کامل می‌شود که همکاری با یک مشاور کسبوکار حرفه‌ای را آغاز کنید. مجموعه مدیربان با سوابق موفق طولانی در این زمینه، آماده است به شما کمک کند تا رشد بیشتری را در کسبوکار خودتان تجربه کنید.
اگر به مشورت برای کسب و کارتان نیاز دارید،
- فرم درخواست زیر را پر کنید.
- به شماره ۹۱۵۴۵۲۱۳۳۸(۹۸+) در تلگرام پیام دهید.