مقالات کوچینگ
همدلی چیست؟
همدلی چیست؟
همدلی یعنی چه و به چه معناست؟ مهارت همدلی یعنی همدل شدن با طرف مقابل. برای اینکه بتوانید با فرد مقابل خود همدل شوید، باید دل او را به دست بیاورید؛ مهم‌ترین عامل برای این کار، درک کردن اوست. برای درک کردن یک نفر، باید بتوانید از عینک او به دنیا نگاه کنید؛ باید درک کنید که او چگونه به شرایط نگاه می‌کند؛ باید کفش‌های او را پای خودتان کنید و چالش‌هایی را حس کنید که او در مسیر زندگی‌اش احساس می‌کند؛ به‌عبارتی می‌توان گفت تعریف همدلی یعنی توجه نشان‌دادن و درک احساسات و نیازهای طرف مقابل و تمرکز بر علایق و چالش‌های اوست؛ به‌طوری‌که انگار شما در شرایط او قرار گرفته‌اید.
برخوردار بودن از مهارت همدلی به شما کمک می‌کند تا شما به افراد احترام بیشتری بگذارید و ارتباط موثرتری با او برقرار کنید. علاوه بر این، همدلی یکی از پایه‌ای و ضروری‌ترین مهارت های کوچینگ نیز هست.
در این مقاله سعی کردیم به تعریف همدلی با مثال بپردازیم؛ درواقع در لابه‌لای توضیح مطالب از مثال‌های متعدد برای فهم مطلب استفاده کردیم.
چرا همدلی یکی از مهارت‌های پایه‌ای در کوچینگ است؟
مهارت همدلی یکی از مهارت‌های است که فدراسیون بین‌المللی کوچینگ (ICF) آن را معرفی کرده است. اگر یک کوچ از مهارت همدلی برخوردار نباشد، به احتمال زیاد فرایند کوچینگ در همان ابتدا با شکست مواجه خواهد شد؛ زیرا مهارت همدلی است که زمینه برگزاری یک جلسه کوچینگ مفید را فراهم می‌کند.
درباره مهارت کوچینگ یا مربیگری می‌توانید به‌طور کامل در مقاله کوچینگ چیست بخوانید. همدل شدن با کوچی به کوچ کمک می‌کند تا برای مراجع خود ایجاد احساس امنیت و یک فضای امن کند.
وقتی مراجع احساس امنیت داشته باشد، می‌تواند اصطلاحا بلند بلند فکر کند و افکار درونی خودش را برون‌ریزی کند. تا زمانی که مراجع همه افکار درونی خود را برون‌ریزی نکند، نمی‌تواند مسئله اصلی خود را کشف کرده؛ بنابراین فرایند کوچینگ با شکست مواجه خواهد شد.
مهارت همدلی یکی از آموزش‌های کلیدی است که در دوره کوچینگ تدریس می‌شود.
آیا همدلی یک مهارت است؟
بله، هم دلی یک مهارت است؛ نه دانش. این به این معناست که همدلی نوعی توانایی است که می‌توان با تمرین یا تجربه آن را به دست آورد. شما نیز می‌توانید در ارتباطات خود با دیگران، مواردی مانند کشف نیاز طرف مقابل و ارائه بازخورد صحیح را تمرین و تجربه کنید تا مهارت هم دل شدن را در خودتان تقویت کنید.
مهارت همدلی از عناصر مختلفی تشکیل شده است که در کنار هم برای یک هدف واحد تلاش می‌کنند و آن هدف، ایجاد حس درک شدن در فرد مقابل است. عناصر مهارت همدلی عبارتند از:
- توجه به دیگری؛
- درک احساسات طرف مقابل؛
- ارائه بازخورد مناسب؛
- توانمندی در برقرار کردن ارتباط موثر؛
- و … .
تفاوت همدلی و همدردی چیست؟
تفاوت همدلی با دلسوزی چیست؟
انواع همدلی
هم دل شدن در شرایط و بسترهای متفاوت به شکل‌های متفاوتی بروز پیدا می‌کند. در اینجا شش نوع از انواع همدلی را به شما معرفی می‌کنیم؛ شناخت انواع همدلی به شما کمک می‌کند تا در شرایط گوناگون نسبت به کاربرد هریک از این موارد آگاه باشید و این مهارت را به کار ببرید:
۱. همدلی شناختی
نخستین و ساده‌ترین نوع همدل شدن، همدلی شناختی است. این نوع همدلی از درک و فهمیدن نیازها، مشکلات و مسائل دیگران حاصل می‌شود؛ به‌عنوان مثال، در فرایند کوچینگ، یک کوچ با گوش دادن به مراجع تلاش می‌کند او را درک کند و با او همدلی کند تا بتواند به مراجع کمک کرده تا بهترین راه‌حل ممکن را برای مشکلش پیدا کند.
۲. همدلی هیجانی
نوع دوم همدل شدن، همدلی هیجانی یا احساسی است. این نوع از همدلی به همدردی شباهت بیشتری دارد. منظور از همدلی احساسی، ابراز همدردی و همراهی با طرف مقابل در موقعیت‌هایی است که او احساسات قوی و شدیدی دارد.
به‌عنوان مثال، بعضی مواقع یک کوچ با مراجعی روبه‌رو می‌شود که احساسات و استرس شدیدی در مواجهه با چالش‌های زندگی خود دارد. در این شرایط کوچ وادار می‌شود تا علاوه بر اینکه در درون خود مراجع را درک می‌کند، این درک را به زبان نیز بیاورد و به نوعی با مراجع همدردی کند تا او آرام‌تر شود و بتواند احساس خود را مدیریت کند.
۳. همدلی عینی
همانطورکه از ابتدای این مقاله گقتیم، همدل شدن از جنس یک درک درونی است و الزاماً با ارائه راهکار همراه نیست. با این وجود در بعضی از شرایط ارائه یک توصیه کلی جهت القای حس همدل شدن به مخاطب لازم است. در این شرایط از همدلی عینی استفاده می‌شود. این نوع از همدلی حاصل درک کردن و فهمیدن وضعیت زندگی طرف مقابل و همراهی با او در مسیر رسیدن به این هدف است
به‌عنوان مثال، یک کوچ در جلسات کوچینگ ممکن است بعد از گوش کردن به صحبت‌های مراجع خود بفهمد که مراجع سعی می‌کند به پتانسیل‌های درونی خود درزمینه شغل خودش اشاره کند. در این شرایط کوچ می‌تواند برای اینکه در مراجع حس درک شدن را ایجاد کند، روی توانمندی‌های او صحه بگذارد و توصیه کند که با استفاده از این پتانسیل‌ها و قابلیت‌های درونی خود، پیشرفت شغلی خود را ادامه‌دار کند.
۴. همدلی رسانه‌ای
همدل شدن رسانه‌ای به این موضوع اشاره می‌کند که شما می‌توانید با مطالعه یا تماشای محتواهای متفاوت، مانند فیلم، کتاب، موسیقی و… با افکار و احساسات گروهی از افراد همدلی کنید؛ به‌عنوان مثال، یک کوچ می‌تواند با مطالعه مقالات و کتاب‌های مرتبط با نیاز مراجع خود، بهتر با نیازها و تجربیات او همدلی کند و بهتر او را به سمت کشف راه‌حل‌های کاربردی هدایت کند.
۵. همدلی اجتماعی
جالب است بدانید که کاربرد همدل شدن به جلسات و روابط میان دو فرد منتهی نمی‌شود؛ بلکه می‌توان از این مهارت برای بهبود نتایج در جلسات جمعی نیز استفاده کرد. منظور از همدلی اجتماعی، همدل شدن با گروه‌ها و جوامعی است که با هدف کمک به محله، شهر یا کشور خود فعالیت می‌کنند.
به‌عنوان مثال، یک کوچ می‌تواند در این جلسات با رویکرد همدلانه نسبت به جوامع و افرادی که در جلسه حاضر نیستند، تصمیمات جلسه را به سمتی هدایت کند که به بهبود شرایط و کیفیت زندگی این افراد منجر شود.
۶. همدلی مدیریتی
ششمین و آخرین نوع همدلی، همدل شدن مدیریتی است. این نوع از همدلی به روابط میان مدیر و کارمندان یک سازمان اشاره دارد؛ به‌عنوان مثال، یک کوچ می‌تواند در جلسات خود با مدیر سازمان به او کمک کند تا همدلی
سازمانی را یاد بگیرد؛ یعنی بتواند شرایط و نیازهای کارکنان را درک و با استفاده از این درک، تصمیمات بهتری را بگیرد.
سطوح مختلف همدلی
همدل شدن را می‌توانیم در چهار سطح بررسی کنیم:
همدلی صفر
در این سطح شاهد کمترین میزان همدلی هستیم. همدل شدن صفر زمانی اتفاق می‌افتد که شما در حین گوش دادن به فرد مقابل کمترین میزان توجه را به او دارید. به‌عنوان مثال ممکن است توجه شما بیشتر روی صفحه تلفن همراه باشد یا برنامه‌ای که در تلویزیون پخش می‌شود تا توجه به درک نیاز و مشکل فرد مقابل.
۲. همدل شدن بخشی
در این سطح از همدلی شما تنها به بخشی از سخنان و احساسات طرف مقابل پاسخ می‌دهید؛ نه به همه آن‌ها. به‌عنوان مثال، فرد مقابل شما تعداد زیادی از مسائل و چالش‌های خود را در ارتباط با یک موضوع بیان می‌کند؛ اما شما فقط به دو یا سه مورد آن‌ها توجه و اشاره می‌کنید. طبیعتاً مخاطب شما حس می‌کند که شما تمام چالش‌های او را درک نکرده‌اید و تمرکز کافی روی صحبت‌های او نداشته‌اید.
۳. همدل شدن کامل
در این سطح از همدلی شما به تمام پیام‌های کلامی و غیرکلامی مخاطب خود دقت می‌کنید و به همه آن‌ها پاسخ می‌دهید. در این شرایط، او نیز حس می‌کند که شما توجه کامل به چالش‌هایش داشته‌اید.
۴. همدل شدن پیشرفته
بالاترین سطح همدل شدن، همدلی پیشرفته است. در این سطح از همدلی شما نه‌تنها به تمام پیام‌های فرد مقابل توجه می‌کنید؛ بلکه ریشه و علت چالش‌های او را نیز حدس می‌زنید. به‌عنوان مثال، وقتی فرد مقابل از اینکه دیشب سرماخورده صحبت می‌کند، به او می‌گویید: «حس می‌کنم دیشب که سرما خوردی، شب سختی هم داشتی و از نظر احساسی تحت فشار بودی، درسته؟»
این سطح، بیشترین حس همدل شدن را در مخاطب شما ایجاد می‌کند و این حس را به او منقل می‌کند که شما توجه کامل به چالش‌های او دارید و شرایط او واقعاً برای شما مهم است
چطور همدلی کنیم؟ (راه های تقویت مهارت همدلی)
همانطورکه گفتیم، همدلی یک مهارت است و شما می‌توانید با تمرین و تجربه این مهارت را در خودتان ایجاد و تقویت کنید. در اینجا به دوازده مورد از نکات مهم و کاربردی در همدل شدن با دیگران اشاره می‌کنیم. توجه دائم به این نکات به شما کمک می‌کند تا رفته‌رفته مهارت همدلی را در ارتباطات خودتان پررنگ‌تر کنید:
- با دقت به صحبت‌های طرف مقابل گوش کنید. برای این کار مهارت گوش دادن فعال را در خودتان تقویت کنید. این کار به او این اطمینان را می‌دهد که شما به چالش و مسئله او توجه می‌کنید.
- علاوه بر گفتار، به زبان بدن و انواع دیگر ارتباطات غیر کلامی فرد مقابل نیز دقت و سعی کنید پیام هریک از این عوامل را درک کنید.
- تلاش کنید نیاز اساسی طرف مقابل را کشف کنید؛ همدلی با یک نفر ممکن نیست؛ مگر اینکه نیاز و چالش اصلی او را درک کنید.
- می‌توانید با پرسیدن بعضی از سوالات کاربردی، بهتر به شرایط و نیاز افراد پی ببرید و همدل شدن خود را با آن‌ها عمیق‌تر کنید. در مقاله پرسشگری چیست، کاملا درباره اصول پرسیدن سوالات درست صحبت کرده‌ایم و مطالعه آن را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
- خود را به‌جای دیگری تصور کنید، این تمرین بیش از هر کار دیگری می‌تواند احساس همدلی را در شما تقویت کند.
- در مواقعی که فرد مقابل استرس و یا احساسات شدیدی را تجربه می‌کند می‌توانید از ابراز همدردی استفاده کنید تا او بتواند احساس خود را مدیریت کند.
- زبان بدن همدلی را رعایت کنید. زبان بدن شما می‌تواند نشان‌دهنده همدلی شما با دیگران باشد. به‌عنوان مثال، نگاه کردن به چشم مشتری در طول صحبت، لبخند زدن و نشان دادن علاقه به مشکلات و نیازهای او می‌تواند نشان‌دهنده همدلی شما باشد.
- برای همدل شدن از زبان و ادبیات مثبت استفاده کنید؛ این کار به افزایش آرامش و اعتماد به نفس فرد مقابل منجر می‌شود.
- توجه به نکات مشترک و شباهت‌های میان خودتان و افراد دیگر به‌جای تمرکز بر تفاوت‌هایتان می‌تواند همدلی میان شما را عمیق‌تر کند.
- ممکن است شما دچار بعضی از جهت‌گیری‌های شخصی باشید که روی همدل شدن شما با دیگری تاثیر منفی می‌گذارد. این جهت‌گیری‌ها را بشناسید تا بتوانید میزان همدلی خود با دیگران را افزایش دهید.
- برای عمیق‌تر شدن میزان همدلی خود با دیگران، می‌توانید مشغول به تجربیات جدیدی شوید که به شما بینش بهتری از شرایط و احساس طرف مقابل می‌بخشد.
- تمرین و تمرکز را جدی بگیرید؛ فراموش نکنید که همدل شدن یک مهارت است و تنها با تمرین و تمرکز مداوم اصول بالا ایجاد و تقویت می‌شود. لازم به ذکر است که همدلی یک فرایند است که در ارتباط با سایر افراد شکل می‌گیرد؛ بنابراین بهتر است استفاده از این نکات را در ارتباط روزانه خود با افراد شروع کنید و رفته‌رفته شاهد افزایش توانمندی خود در این زمینه باشید.
نتیجه گیری
شاید شما تا پیش از این نیز بارها در روابط خود از مهارت همدلی به‌صورت حرفه‌ای یا آماتور استفاده کرده باشید؛ اما پس از مطالعه این مقاله شما متوجه تعریف و معنی همدلی، انواع و کاربردهای آن شده‌اید و می‌توانید با استفاده از ۱۲ نکته‌ای که بالاتر ذکر شد، این مهارت را در خودتان تقویت کنید.
