راهنمای مطالعه مقاله
Toggleکوچینگ توسعه فردی چیست؟
همانطورکه از اسم کوچینگ توسعه فردی پیداست و البته با نام کوچینگ فردی هم شناخته میشود، این مدل از مدلهای کوچینگ به موضوع توسعه و رشد فردی مراجع میپردازد. شاید برای شما سوال باشد که فرد چطور در فرایند کوچینگ توسعه پیدا میکند؟ برای پاسخدادن به این سؤال بیایید در ابتدا به این بپردازیم که اصطلاح توسعه یا رشد شخصی به چه معناست و شامل چه چیزهایی میشود؟ البته قبل از مطالعه این مقاله پیشنهاد میکنیم مقاله کوچینگ چیست را مطالعه کنید تا با ماهیت مربیگری آشنا شوید.
واقعیت این است که ما همیشه خودمان را فراموش میکنیم؛ خودی که قرار است با بقیه ارتباط بگیرد؛ خودی که برای ما تصمیم میگیرد؛ خودی که حالات ما آنجا شکل میگیرد؛ خودی که ترکیبی از روحیات، رویهها، عادتها، حالات روحی و فردی و تصمیمگیریهای ماست. این خود نیاز دارد که وسعت پیدا کند؛ توسعه فردی یعنی اینکه یک جاهایی از شخصیت ما اصلاح شود و یک جاهایی بزرگ یا حتی کوچک شود. در مقاله توسعه فردی چیست، کاملا درباره مفهوم توسعه فردی و اهمیت و مزایای آن صحبت کردهایم.
همه ما در ابعاد مختلف زندگی در یک وضعیتی هستیم و به خودمان نمرهای میدهیم. کوچینگ مسیر رسیدن مراجع از وضعیت حال به وضعیت مطلوب در ابعاد مختلف زندگی است. کوچ فردی در جلسات کوچینگ شخصی و در فضایی امن بهدنبال کشف راههایی برای وسعت وجودی مراجع هست؛ بهتر است بگوییم بهعنوان مربی توسعه فردی (کوچ فردی) مراجع را کوچ میکنیم تا به این برسیم که چطور این اتفاق بیفتد. امنیت جلسات یکی از ویژگیهای کلیدی جلسات کوچینگی است.
چگونه مربی توسعه فردی شویم؟
چگونه مربی توسعه فردی شوم؟ قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهیم که چطور مربی توسعه فردی شویم، باید یک نگاه و تفکر به خومان بیندازیم. آیا بهعنوان فردی که می خواهید مربی توسعه فردی شوید، به فکر رشد و توسعه مهارتهای فردیتان هستید؟ چقدر بهدنبال یادگیری این مهارتها و آموزشدیدن در این حوزه هستید؟ چقدر به این مهارتها عمل میکنید؟ جواب شما به این سوالات چیست؟
- آیا تلاش کردهاید بهرهوریتان را افزایش دهید؟
- آیا تلاش کردهاید تفکر واگرایی داشته باشید؟
- آیا تلاش کردهاید تفکر خلاق داشته باشید؟ اگر جواب شما به این سوال بله است، حتما مقاله تفکر خلاق چیست را بخوانید.
۱. بنابراین در وهله اول تلاش و کوشش شما برای رشد و توسعه فردیتان بسیار اهمیت دارد؛ زیرا قرار است شما فردی شوید که به دیگران کمک خواهید کرد.
۲. در گام بعدی شما باید بررسی کنید که آیا علاقهای به کمک کردن به دیگران دارید و از ارتباط با انسانها لذت میبرید یا خیر. اگر ارتباط با دیگران برای شما خوشایند نیست، باید بدانید کوچینگ فردی مناسب شما نیست.
۳. در مرحله آخر اگر بهدنبال این هستید که یک مربی توسعه فردی شوید، باید مهارتهای یک کوچ فردی را یاد بگیرید. این مهارتها عبارتاند از: گوش دادن فعال، پرسیدن سوالات حرفهای، مهارت همدلی، بازخورد دادن، نقاط قوت و پتانسیلها را دیدن و… .
با شرکت در دوره کوچینگ «کوچ ماهر» تمامی مهارتهای موردنیاز یک مربی توسعه فردی را بیاموزید.
موضوعات آغازکننده جلسات کوچینگ شخصی چیست؟
سه موضوعی که میتواند آغازکننده جلسات کوچینگ باشد، عبارتاند از:
۱. اهداف؛
اهدافی که مراجع دارد، اهدافی که به آنها رسیده و میخواهد آنها را بزرگتر کند و اهدافی که برای رسیدن به آنها هدف گذاری و تلاش کرده؛ اما موانعی مانع تحقق آنها شده است؛
۲. مسائل مراجع؛
حل مسائل فرد بهعنوان یکی دیگر از موضوعاتی است که میتوان در جلسات مربیگری به آنها پرداخت؛ اما توجه به این نکته بسیار مهم است که مسئولیت حل مسأله به عهده مراجع بوده و راهکاری که انتخاب میکند فقط با کمک کوچ است.
۳. ایدههای فرد؛
ایدههایی که فرد دارد و میخواهد محققشان کند، یکی دیگر از موضوعات جلسات کوچینگ است؛ این ایدهها میتواند فردی، کسب و کاری یا ارتباطی باشد. این ایدهها در جلسات بررسی میشوند. حتی ممکن است ایدههای جدیدی در طی جلسات شکل بگیرد.
بهعنوان مثال افراد زیر را در نظر بگیرید. کوچینگ فردی برای تمام این افراد مناسب است و به آنها کمک میکند:
-
- افرادی که ضعف در تصمیم گیری دارند؛
- نمیتوانند روابط درستی با دیگران برقرار کنند؛
- اعتمادبهنفس یا عزتنفس پایینی دارند؛
- اراده پایینی برای استمرار در کارهایشان دارند؛
- در مدیریت زمان (Time Management) مشکل دارند؛
- احساس نارضایتی از زندگی دارند؛
- چرخ زندگی متعادلی ندارند؛
- میدانند چه میخواهند؛ اما ترس از اقدام دارند یا حتی نمیدانند چه میخواهند؛
- تلاش میکنند؛ اما بهرهوری پایینی دارند؛
- در دام تنبلی گیر افتادهاند؛
- نمیدانند در چه زمینهای فعالیت کنند (استعدادهایشان را نمیشناسند)؛
- در قبال کارها و اشتباهاتشان مسئولیتی به عهده نمیگیرند؛
- دید منفی به خود و دیگران و حتی زندگی دارند؛
- و… .
مهمترین نکته در کوچینگ توسعه فردی
مهمترین نکته در کوچینگ توسعه فردی این است که مراجع بخواهد و تصمیم بگیرد که تغییر کند؛ بهعبارتی بدون خواست و تصمیمگیری مراجع، کوچینگ رشد فردی محقق نمیشود و کوچ فردی نمیتواند کاری برای کوچی انجام دهد. در فضای کوچینگ شخصی ، خود مراجع باید بخواهد و کوچ رشد فردی هم او را رهیاری میکند تا به نقطه مدنظرش برسد.
دستاوردهای کوچینگ توسعه فردی
افزایش مهارت فرد در تصمیم گیری
در ابتدا باید به این نکته توجه کنیم که تصمیم گیری با تصمیم سازی متفاوت است. اگر فرد بتواند تصمیم سازی کند و سپس تصمیم بگیرد، موفقیت او در تصمیمی که گرفته است، بیشتر خواهد شد. کوچ در فرایند کوچینگ به مراجع کمک میکند که تصمیم سازی کند؛ یعنی بتواند همه شرایط را ببیند و ا حتمال موفقیت یا شکست هرکدام را بررسی و با چشمِ باز بتواند تصمیم گیری کند.
تردید یکی از ملازمین تصمیم گیری است. اگر فرد نتواند تردید و ابهام را رفع کند، نمی تواند عملکرد خوبی داشته باشد. فرایند شنیدن و بازخورد در کوچینگ موجب تصمیم سازی و درنتیجه تصمیم گیری بهتر مراجع میشود. اگر دوست دارید بیشتر درباره مهارت بازخورد دادن بدانید،
افزایش مهارت فرد در برنامه ریزی
شناخت همهجانبه موارد موثر در تصمیم گیری بهعلاوه تحلیل و تفکر در منابع باعث میشود افراد بهتر برای اهدافشان برنامهریزی کنند. کوچینگ به افراد کمک میکند تا جامعنگر شوند و نگاهی گشتالتی به موضوعات داشته و درنتیجه بهصورت اصولی و درستی برای حل مسائلشان برنامه ریزی کنند.
افزایش مهارت فرد در تحلیل وضعیت موجود
اگر ما وضعیت موجود را بهخوبی نشناسیم و بررسی نکنیم، نمیتوانیم وضعیت مطلوب خودمان را بسازیم و به سمتش حرکت کنیم. شفافیت یکی از دستاوردهایی است که با پرسشهای اصولی و قدرتمند از مراجع اتفاق میافتد و باعث میشود تا مراجع بتواند وضعیت موجود خودش را تحلیل کند و شفاف ببیند.
رشد ۱۰برابری درزمینه فردی
خیلی وقتها از اطرافیانمان میشنویم: «کاش فلانچیز را ۱۰ سال پیش میفهمیدم». حتی برای بسیاری از ما پیش آمده است که دیگران حرفی را به ما بزنند و ما قبول نکنیم؛ اما چند سال بعد متوجه شویم.
شاید قبولنکردن حرف آنها بهخاطر شیوه انتقال نادرست مطلب (یعنی با توصیه و ارائه راهکار) همراه بوده است. اگر با فرایند کوچینگ به فهم برسیم، یادگیری در ما سریعتر رخ میدهد و رشد بیشتری میکنیم (حتی ۱۰برابری).
تسهیل و آسانشدن کارها برای مراجع
بار ذهنی انجام کار دهها برابر خودِ انجام کار است و مانند زنجیری است که پای ما را بسته است. باتوجهبه اینکه در کوچینگ فردی شخص باید اقدام و عمل کند، این زنجیر ذهنی پاره میشود؛ بنابراین کارها برایش سهل میشود.
بارها در جلسات کوچینگ دیده شده که مراجعان یکی از دستاوردهای مهم جلسات و فرایند کوچینگ را همین سهلشدن کارها میدانند. موانع ذهنی خود کوچی باعث میشود کارها را سخت ببیند.
تجربه نشان داده است یک جلسه کوچینگ دهبرابر باعث سهلشدن کارهای مراجع میشود. البته قرار نیست تسهیلگر، محتوایی را به مراجع انتقال دهد؛ بلکه قرار است فرآیندها و روالها را چابکترکند.
دو نوع تسهیلکردن وجود دارد: ذهنی و عملی (واقعی). مراجعان معمولا درگیر هر دو نوع هستند؛ گاهی اوقات مانعی در ذهن خیلی عمیقتر و سختتر از موانع واقعی است. موانع ذهنی خودشان را به اشکال مختلف در مراجع نشان میدهند. بعضی اوقات این موانع را بهشکل باورها میبینیم.
باور واقعیتی است که مراجع از درگاههای ورودی مثل فکر و چشم و هوش از اطراف دریافت کرده و آن را میپذیرد و سرمنشأ رفتارهای وی میشود. البته ممکن است این باور درست یا نادرست باشد. مانعهای واقعی را میتوان با توانمندی و خلاقیت در فکر و نگرش کوچی حل کرد که در فرآیند گفتوگوی آگاهانه کوچینگ این اتفاق میافتد.
افزایش اعتمادبهنفس مراجع
اعتمادبهنفس و عزتنفس روی سلامت روان و سلامت جانها تاثیر مستقیم دارد. همچنین حفظ و تقویت آن عامل مهمی برای پیشرفت، رسیدن به اهداف، ارتقای سطح زندگی، تقویت نقش شغلی و فردی و غلبه بر مشکلات به حساب می آید.
بسیاری از چالشها و مشکلات ما در زندگی فردی و کسب و کاری مربوط به فقدان یا کمبود عزتنفس و اعتمادبهنفس است؛ درنتیجه تقویت و پرداختن به آنها و تلاش برای محکم نگهداشتن آنها میتواند ریشه خیلی از ناتوانیها و ضعفهایمان را از بین ببرد.
تفاوت عزتنفس و اعتمادبهنفس در بیرونی و درونیبودن آن است. عزتنفس یعنی احساس ارزشمندبودنِ درونی و احترام برای خود و احساس توانمندی برای رسیدن به خواستهها؛ درواقع عزتنفس در یک کلمه یعنی احساس خودارزشمندی و خویشتندوستی.
اعتمادبهنفس یعنی اطمینان به انتخابها و تواناییهایمان برای انجام کارها و مقابله با چالشها. در کوچینگ، اثرگذاری را روی هر دو مقوله میبینیم . فرد مراجعهکننده با خودابرازی و سخنگفتن درباره وقایع و اهداف پیش رو سعی دارد خودش را توانمند کند. کوچ با گوشدادن به مراجع و تقویت دستاوردها و جشنگرفتن توانمندیهای کوچی سعی میکند اعتمادبهنفس و عزتنفس او را تقویت کند.
شناسایی قوتها و توانمندیهای پنهان از دید مراجع در فرایند کوچینگ بههمراه تغییرات مثبت در فرایند مربیگری فردی باعث افزایش اعتمادبهنفس او خواهد شد.
شناسایی باورهای مراجع
شناسایی ارزشهای کوچی
ارزشها قطبنمای زندگی هستند و شناسایی آنها به زندگی جهت میدهد؛ ما روزانه حدود ۳۰هزار تصمیم میگیریم. از اینکه صبحانه چه بخوریم یا کدام لباسمان را بپوشیم تا تصمیمات مهم زندگی مثل ازدواج یا تربیت فرزند.
سنگ بنای تصمیمات ما ارزشهای ما هستند. ارزشها هستند که معیارهای ما را میسازند، به انتخاب و تصمیمگیری ما جهت میدهند، ماموریت ما را در زندگی مشخص میکنند و میگویند چه بکنیم و چه نکنیم.
جنس ارزش از نوع مسیر است نه مقصد. اگر بخواهیم هدف و ارزش را باهم مقایسه کنیم، میتوانیم اینطور بگوییم: به هدفهایمان میتوانیم برسیم؛ اما به ارزشهایمان خیر؛ بهعبارتی ارزشها را باید زندگی کنیم.
در جلسات کوچینگ یکی از موارد مهمی که مراجع با آن روبهروست، تصمیماتی است که قرار است به آنها عمل کند و برای رسیدن به وضعیت مطلوب باید آن تصمیمات را بگیرد. تصمیمگیری، بدون شفافیت در ارزشها از اعتبار عمل میکاهد.
بنابراین کار مهمی کوچها که چه در زندگی فردی و چه در زندگی کسب و کاری مراجع انجام میدهند، این است که به کوچی کمک میکنند بهسمت شناسایی ارزشهایش پیش برود و درنتیجه تصمیمات درستی (مبتنی بر ارزشها) بگیرد.
-
شناسایی محرکهای مراجع
بهترشدن حسوحال مراجع
جلسات کوچینگ ۸۰/۲۰ است؛ یعنی ۸۰درصد از زمان جلسه را مراجع صحبت میکند و ۲۰درصد را کوچ. در عمده موارد همین که مراجعه فقط حرف میزند، میگوید حالم بهتر شده است؛ حرفی که قرار است بعداً به آن عمل کند و حرکتی را انجام دهد. موضوع کوچیک تغییر است. تغییرات همیشه باعث مثبتشدن روحیه و حسوحال مراجع میشود؛ البته اگر حاشیه امن خودش را رها کند.
-
شناسایی توانمندیهای مراجع
یک کوچ حرفهای به کمک تفکر سیستمی خودش، از مراجع سوالاتی را میپرسد که تمام ابعاد شخصیت و استعداد او را شفاف کند. به همین دلیل مراجع در یک جلسه کوچینگ متوجه توانمندیهایی در خودش میشود که تا آن روز به آنها توجهی نداشته است.
افزایش انعطافپذیری کوچی
بازخوردهای شفاف و بیطرفانهای که کوچی در جلسه کوچینگ فردی دریافت میکند، به افزایش خودآگاهی او منجر می شود. همین افزایش خودآگاهی به فرد کمک میکند تا بهتر و بیشتر از قبل بتواند استرس خود را کنترل کند و در موقعیتهای استرسزا تاب بیاورد.
بهعبارتی، کوچینگ فردی به افزایش تاب آوری و انعطافپذیری مراجع کمک میکند. این انعطافپذیری، احتمال فرسودگی شغلی فرد را کاهش و میزان رضایت او از زندگی را افزایش میدهد. در مقاله مهارت تاب آوری چیست درباره این مهارت مهم کاملا صحبت کردهایم.
تقویت مهارتهای ارتباط موثر
نهتنها کوچینگ توسعه فردی، بلکه همه انواع کوچینگ تاثیر بسزایی در توسعه مهارتهای ارتباطی افراد دارند. تقویت مهارت ارتباط موثر روی تمام جنبههای شخصی و اجتماعی زندگی فرد اثر مثبتی میگذارد. همچنین تقویت ارتباطات فرد، اثر مستقیم بر کاهش استرس و افزایش اعتمادبهنفس او دارد.
-
ایجاد تعادل بین کار و زندگی مراجع
جلسه با کوچ فردی به مراجع کمک میکند تا او برای تعیین اولویتهای فردی خود وقت بگذارد و تلاش کند تا در طول روز بیشتر به این اولویتها بپردازد. این کار به مراجع کمک میکند تا بتواند خیلی بهتر از قبل تعادل را بین کار و زندگی خودش حفظ کند. یکی از دلایل افزایش رضایت از شغل و زندگی، پس از شرکت در جلسات کوچینگ توسعه فردی، همین همسویی بیشتر افراد با اهدافشان است.
افزایش سلامت روان مراجع
بررسیها نشان میدهد که افراد بعد از سه ماه استفاده از خدمات کوچینگ توسعه فردی بهصورت میانگین، شاهد ۳۸درصد کاهش کسالت بودهاند. تمام دستاورهای کوچینگ توسعه فردی، ازجمله کشف اهداف، افزایش رضایت از زندگی، افزایش عزتنفس، تقویت ارتباطات و … درنهایت به افزایش سلامت روان مراجع منجر میشوند.
کناررفتن خاکهای ذهنی مراجع
بهدلیل گفتوگوهای کوچینگی که در جلسات رخ میدهد. ویژگی بارز گفتوگوهای کوچینگی، آمادگی و حضور فعال مربی توسعه فردی در جلسات است؛ این حضور فعال بهصورت گوش دادن فعالانه کوچ، پرسیدن سؤالات مؤثر از مراجع و همدلی با مراجع رخ میدهد. گفتوگویی فارغ از قضاوت، برچسبزدن، سرزنشکردن و… .
اگر بخواهیم مصادیقی از آمادگی کوچ را نام ببریم، میتوانیم به این موارد اشاره کنیم: گرسنه نبودن هنگام حضور در جلسه، خوابآلودنبودن، مطالعه صورتجلسات قبل، وضعیت جسمی و روحی خوبی داشتن و… .
مزایای کوچینگ فردی
- احترام به مراجع با هدف اعتمادسازی در جلسات و درنتیجه کمک بیشتر کوچ فردی به مراجع. این احترام باعث افزایش خودابرازی و خوداظهاری مراجع میشود. نتیجه این کار کشف و خلق راههای جدیدتر برای حل مسائل مراجع است.
- ملموس بودن تغییرات مراجع؛ به این ترتیب که اطرافیان تغییرات مراجع را بهخوبی حس میکنند و میفهمند.
نتیجهگیری
در این مقاله راجع به کوچینگ توسعه فردی صحبت کردیم. در این گرایش از کوچینگ که با نامهای کوچینگ فردی و کوچینگ شخصی و کوچینگ رشد فردی هم شناخته میشود، مربی توسعه فردی (کوچ شخصی) به این میپردازد که چطور در جلسات مربیگری راهای رشد مراجع را کشف و به کوچی کمک کند تا دست به اقدام و عمل بزند.
نویسنده: حمید فقیری؛ مدرس مهارتهای کوچینگ
ویراستار: سرکار خانم ریحانه مهدوی
پیشنهاد میکنیم به مقالات زیر هم نگاهی بیندازید. شاید برای شما جذاب باشند.
سلام
وقت به خیر
چگونه مربی توسعه فردی شویم
ممنون می شم من رو راهنمایی کنید