مدیریت مالی و حسابداری دو حوزه مهم در کسب و کار هستند که هر دو نقش مهمی در موفقیت یک سازمان ایفا میکنند و باهم ارتباط نزدیکی دارند. مدیریت مالی بهدنبال افزایش ارزش کسب و کار از طریق گرفتنِ تصمیمات مالی بهینه است و بر نحوه کسب درآمد و هزینههای یک سازمان تمرکز دارد؛ درحالیکه حسابداری به جمعآوری، ثبت و گزارشگری اطلاعات مالی میپردازد. در این مقاله، به بررسی تفاوت مدیریت مالی و حسابداری و نقش هرکدام از آنها در کسب و کار پرداخته و سپس به بررسی نحوه استفاده از اطلاعات حسابداری در مدیریت مالی میپردازیم.
بسیاری از مفاهیم مدیریت مالی و حسابداری مشترک است که در دوره مدیریت مالی برای مدیران غیر مالی کاملا آموزش دادهایم.
راهنمای مطالعه مقاله
Toggleمدیریت مالی چیست؟
مدیریت مالی هنر تصمیمگیری استراتژیک و استفاده موثر از منابع مالی برای دستیابی به دستاوردهای مالی بهینه در شرکتهاست. مدیریت منابع مالی شامل برنامهریزی، تجزیهوتحلیل و کنترل فعالیتهای مالی در یک سازمان، تضمین تخصیص کارآمد پول، مدیریت ریسک و به حداکثر رساندن ارزش سهامداران است.
مدیریت مالی با بهکارگیری شیوههای مالی محتاطانه، ثبات، رشد و پایداری سازمان را تقویت کرده و کسبوکارها را قادر میکند در یک چشمانداز اقتصادی پویا از چالشها عبور کرده و از فرصتها استفاده کنند تا به اهداف مالی سازمان در بلندمدت برسند.
در اینجا توضیحی کوتاه درباره مدیریت مالی ارائه دادیم. اگر تمایل دارید در این باره بیشتر بدانید، مقاله مدیریت مالی چیست را مطالعه کنید.
حسابداری چیست؟
حسابداری فرآیند دقیق ثبت، تجزیهوتحلیل و تفسیر تراکنشها و اطلاعات مالی سازمان بوده و هدف آن ارائه دیدی دقیق و جامع از سلامت مالی یک سازمان است. حسابداری شامل طبقهبندی سیستماتیک، خلاصه و گزارش دادههای مالی است که امکان تصمیمگیری آگاهانه و اطمینان از انطباق با استانداردهای نظارتی را فراهم میکند.

حسابداری با حفظ شفافیت و یکپارچگی در گزارشگیری مالی، مدیریت منابع را به شیوهای موثر آسان و اعتماد را در بین ذینفعان تقویت و به موفقیت و پایداری کلی یک کسبوکار کمک میکند.
۸ تفاوت مدیریت مالی و حسابداری
پس از آشنایی با مفاهیم مدیریت مالی و حسابداری وقت آن است که درباره فرق مدیریت مالی و حسابداری صحبت کنیم. مدیریت مالی نگاهی جامع داشتن به مسائل مالی سازمان از منظری بالاتر از سطح حسابداری است. اگر بخواهیم مدیریت مالی را با حسابداری مقایسه کنیم، میتوانیم بگوییم حسابداری کار با اعداد است و مدیریت مالی فهم اعداد.
حسابداری بدهبستان و تراکنش است؛ اما مدیریت مالی مفاهیم پشت این بدهبستانها و تراکنشهاست.یک وظیفه اصلی مدیریت مالی بررسی چگونگیِ ورود پول به شرکت یا سازمان و خروج پول از آن است و اینکه چطور میتواند این عمل با نظم قابلقبولتری اتفاق بیفتد.
در اکثر سازمانها، سلسلهمراتب سازمانی معمولاً طوری است که در آن حسابدار به مدیر مالی گزارش میدهد. وظایف و اختیارات مدیر مالی در سازمان بسیار گسترده است که در مقاله شرح وظایف مدیریت مالی در سازمان درباره آن صحبت کردهایم؛ مدیر مالی مسئول نظارت بر عملیات مالی سازمان و گرفتنِ تصمیمات استراتژیک مالی است. از طرف دیگر، حسابدار مسئولیت انجام وظایف حسابداری، نگهداری سوابق مالی و ارائه اطلاعات مالی دقیق برای پشتیبانی از فرآیند تصمیمگیری مدیر مالی را بر عهده دارد.
مدیر مالی نگاه کلنگر و استراتژیکتری به فعالیتهای مالی سازمان دارد. مدیر مالی و حسابداری دادههای مالی را تجزیهوتحلیل میکنند، برنامههای مالی را توسعه میدهند و برای دستیابی به اهداف مالی سازمان، مدیران را راهنمایی میکنند. مدیر مالی برای تصمیمگیری آگاهانه به اطلاعات مالی دقیق و بهموقع ارائهشده توسط حسابدار متکی است؛ درحالیکه حسابدار دستورات را از مدیر مالی میگیرد.

حسابداران اغلب در تجزیهوتحلیل مالی، تهیه گزارشهای مالی و شناسایی زمینههایی برای بهبود یا کاهش هزینه با مدیران مشارکت میکنند. حسابداران با مدیر مالی همکاری نزدیک دارند تا این اطمینان به وجود آید که دادههای مالی دقیق، مطابق با مقررات و همسو با اهداف سازمان هستند. درنهایت، رابطه بین مدیر مالی و حسابدار مشارکتی است و مدیر مالی برای ارائه اطلاعات و بینش دقیق مالی به تخصص حسابدار تکیه میکند؛ درحالیکه حسابدار از راهنماییها و دستورالعملهای مدیر مالی برای انجام موثر وظایف خود پیروی میکند.
مدیران مالی و حسابداری بااینکه از نظر سبک کار با داراییهای سازمان در ارتباط هستند؛ اما تفاوتهای مهمی دارند که در ادامه، به بررسی آنها میپردازیم:
۱. تفاوت نقش در سازمان
یک مدیر مالی، بر مدیریت استراتژیک مالی سازمان تمرکز میکند و در تصمیمات سرمایهگذاری سازمان دخیل است؛ درحالیکه یک حسابدار در درجه اول با ثبت، تجزیه و تحلیل و گزارش تراکنشهای مالی سروکار دارد و سپس دادهها را جهت تصمیمات مهم سازمانی جمعآوری و پردازش میکند.
۲. تفاوت در مدیریت جریان دارایی
مدیران مالی مسئول بهینهسازی جریان نقدینگی و مدیریت نقدینگی هستند. آنها فرصتهای سرمایهگذاری را ارزیابی و ارائه میدهند؛ درحالیکه حسابداران معاملات روزانه نقدی را انجام و صورتهای بانکی را تطبیق میدهند.
اگر مایلید بیشتر درباره جریان نقدینگی یا کش فلو بدانید، حتما مقاله cash flow چیست را مطالعه کنید.
۳. تفاوت در برنامه ریزی مالیاتی و گزارشدهی
مدیران مالی با متخصصان مالیاتی برای توسعه استراتژیهای مالیاتی و اطمینان از رعایت آنها همکاری میکنند. آنها روی رعایت مقررات مالی تمرکز و از پیروی از این مقررات اطمینان حاصل کرده و با سازمانها و ارگانهای دولتی در ارتباط هستند؛ درحالیکه حسابداران اظهارنامه مالیاتی را تهیه کرده و مشاورههای مربوط به مالیات را ارائه میدهند.
۴. تفاوت در مدیریت هزینه
مدیران مالی برای بهبود کارایی و سودآوری هزینهها را تجزیهوتحلیل و کنترل میکنند؛ زیرا دید بلندمدتی دارند؛ درحالیکه حسابداران هزینهها و مخارج را پیگیری کرده و گزارشات کوتاهمدت به مدیران سازمان ارائه میدهند.
۵. تفاوت در پیشینه تحصیلی
مدیران مالی اغلب دارای مدرک در رشته های اقتصاد، مدیریت مالی یا مدیریت بازرگانی هستند؛ درحالیکه حسابداران معمولا دارای مدرک حسابداری یا یک رشته مرتبط هستند.
۶. تفاوت از جهت ارزیابی عملکرد
مدیران مالی براساس عملکرد مالی و موفقیت سازمان ارزیابی می شوند؛ درحالیکه حسابداران ممکن است براساس صحت و کامل بودن سوابق مالی ارزیابی شوند.
۷. تفاوت دامنه فعالیت
مدیران مالی دامنه مسئولیت گستردهتری دارند؛ ازجمله برنامهریزی مالی، مدیریت سرمایهگذاری، ارزیابی ریسک و تهیه بودجه سازمان؛ درحالیکه حسابداران عمدتاً بر نگهداری سوابق مالی و رعایت بودجه تمرکز میکنند.
۸. تفاوت در اشنایی با نرم افزار
مدیران مالی باید با سیستمهای مدیریت مالی مانند اوراکل، مایکروسافت داینامیک، ICDL، ابزارهای هوش مصنوعی و تجاری و سامانههای مالیاتی و دولتی آشنا باشند؛ درحالیکه حسابداران تنها با تسلط بر نرمافزارهای حسابداری و ICDL میتوانند کارهای حسابداری شرکتها را انجام بدهند.
در جدول زیر به تفکیک وظایف مدیران مالی و حسابداران آمده است تا شما بهطورکامل بتوانید نقش مدیر مالی و حسابدار را تشخیص بدهید.
مدیریت مالی | حسابداری |
---|---|
تدوین استراتژیهای مالی | ثبت تراکنشهای مالی |
مدیریت بودجه و تعدیلات بودجه | ایجاد ترازنامه |
انجام تجزیهوتحلیل مالی | صورت سود و زیان |
شناسایی و مدیریت ریسک | مدیریت جریان وجوه نقد |
حفاظت از داراییهای سازمان | مدیریت حسابهای دریافتی و پرداختی |
مدیریت سرمایه در گردش | مغایرت گیری |
تدوین استراتژیها جهت شناسایی فرصتهای سرمایهگذاری | پیش بینی مالی بر اساس دادهها |
گزارشات مالی دورهای | تهیه گزارشات و خروجی از دادههای مالی گذشته |
مشاوره مالی | پرداخت حقوق و دستمزد |
مدیریت روابط با بانکها، موسسات مالی و سرمایهگذاران | تسلیم اظهارنامه مالیاتی |
چه سازمانهایی به مدیر مالی نیاز دارند؟
یک مدیر مالی برای سازمانهایی مناسبتر است که ساختار مالی پیچیده، حجم قابلتوجهی از عملیات مالی، مقررات مالی منحصربهفرد، چالشها و ریسکهای فراوان، یا پیچیدگی مباحث مالی به دلیل چندملیتی بودن سازمان و نیاز به برنامه ریزی مالی استراتژیک هستند. بعضی از سازمانهایی که ممکن است به یک مدیر مالی نیاز داشته باشند، عبارتند از:
- شرکتهای بسیار بزرگ و هلدینگها
- مؤسسات مالی، بانکها، شرکتهای بیمه سازمانهای غیرانتفاعی
- سازمانهای بین الملل
چه سازمانهایی به حسابدار نیاز دارند؟
از طرف دیگر حسابدار برای سازمانهایی با اندازههای مختلف از همه صنایع مناسب است. حسابداران نقش مهمی در ثبت تراکنشهای مالی، نگهداری سوابق مالی دقیق و اطمینان از رعایت اصول و مقررات حسابداری دارند. برخی از سازمانهایی که ممکن است به حسابدار نیاز داشته باشند عبارتند از:
- شرکتهای کوچک و متوسط (SMEs)
- استارتآپها
- شرکتهای خدماتی
در بعضی موارد، ممکن است سازمانها به طور همزمان به مدیر مالی و یک حسابدار نیاز داشته باشند. معمولاً در سازمانهای بزرگتری که عملیات مالی پیچیده دارند و برنامهریزی مالی استراتژیک برای آنها ضروری است، چنین نیازی احساس میشود. اینکه یک شرکت نیاز به استخدام کدام یک را دارد، بستگی به اهداف و پیچیدگیهای سازمان دارد.
سخن پایانی
در این مقاله درباره مدیریت مالی و حسابداری صحبت کردیم. همانطورکه متوجه شدید، یک مدیر مالی تصمیم میگیرد که باید با دارایی های سازمان چه راهی را پیش رفت؛ درصورتیکه یک حسابدار بهدنبال جزئیات مخارجی است که در طول روز در شرکت انجام میشود. باتوجهبه این تفاوتها، اهمیت هر دو نقش در ایجاد یک سازمان قوی و پایدار آشکار است. همکاری و هماهنگی بین مدیر مالی و حسابداری امری بسیار حیاتی است تا سازمان بتواند بهصورت کامل از دانش و تخصص این دو نقش بهره ببرد و اهداف مالیاش را بهبود دهد.
پیشنهاد میکنیم نگاهی هم به مقاله زیر بیندازید:
سلام ، ممنونم از مقاله خوب شما ،
سوال : من مشاور مدیر شرکتی هستم که حسابدار داره ولی مدیر مالی نداره ، ۵۰ نفر پرسنل داره با گردش مالی ۱۰۰ میلیارد در سال ، ۱- آیا مدیر مالی نیاز است ؟
۲- حسابدار چه قابلیتی باید داشته باشد؟
۳- از کجا بدانم حسابدار قابل و توانست ؟