برنامه ریزی مالی چیست؟ + نکات مهم در برنامه ریزی

برنامه ریزی مالی چیست؟

برنامه ریزی امور مالی، نقشه راه موفقیت سازمان‌هاست. سازمان‌هایی که برنامه ریزی مالی درستی دارند، می‌توانند با مدیریت صحیح منابع مالی خود، با ریسک کمتر و احتمال بالاتری به اهداف مدظرشان دست پیدا کرده و در محیط رقابتی امروز، موفق‌تر عمل کنند.

درواقع اگر بخواهیم ساده و شفاف‌تر بگوییم، برنامه ریزی مالی فرایندی است که در آن مدیران مالی سازمان، با‌توجه‌به میزان سرمایه و درآمد موجود، برنامه ریزی دقیقی برای امور مالی سازمان در آینده انجام خواهند داد. طی این فرایند مدیران مالی با بررسی دقیق وضعیت مالی سازمان، اهداف مالی آن را تعیین کرده و برای تحقق این اهداف، استراتژی‌ها و اقدامات لازم را تدوین می‌کنند.

مراحل برنامه ریزی مالی

پس از اینکه با مفهوم financial-planning آشنا شدید، مهم است بتوانیم یک برنامه مالی درست تدوین کنید. به‌دلیل اهمیت این موضوع در این بخش شما را با مراحل برنامه ریزی مالی آشنا می‌کنیم.

۱. تعیین اهداف مالی

مدیران مالی سازمان‌های باید بدانند، اولین و مهم‌ترین مرحله در برنامه ریزی امور مالی موسسات، تعیین اهداف مالی است. اهداف مالی باید SMART باشند، یعنی ویزگی‌های زیر را داشته باشد.

• مشخص و واضح (Specific): اهداف باید مشخص و واضح باشند. درصورتی‌که اهداف شما دقیق و شفاف نباشد، امکان ارزیابی اینکه محقق شده‌اند یا نه وجود نخواهد داشت.
• قابل اندازه گیری (Measurable): اهداف باید قابل اندازه گیری باشند؛ زیرا این ویژگی اجازه می‌دهد بتوانید میزان تحقق اهدافتان را در انتهای کار ارزیابی کنید. درصورتی‌که اهداف سازمان کمی و قابل اندازه گیری نیستند، باید برای بررسی کیفیت آن KPI دقیقی تعیین شود.
• قابل دستیابی (Achievable): اهداف باید قابل دستیابی و واقع‌بینانه باشند. اهداف نباید بلندپروازانه و خارج از توان شما باشند. درصورتی‌که اهداف دسترسی‌ناپذیر تعیین شوند، باعث بی‌انگیزگی کارکنان خواهد شد.
• مرتبط (Relevant): اهداف مالی باید با اهداف کلی سازمان مرتبط باشند. درصورتی‌که اهداف ریزی مالی با اهداف کلی سازمان همسو نباشد، ترمزی در مسیر پیشرفت سازمان خواهد بود.
• زمان بندی شده (Time-bound): برای محقق شدن اهداف باید زمان مشخصی در نظر بگیرید. این زمان بندی باید خیلی جزئی و همچنین به بخش‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم شود.

۲. جمع‌آوری اطلاعات

پس از تعیین اهداف مالی برای اینکه یک برنامه مالی خوب برای سازمانتان تدوین کنید، نیاز به جمع‌آوری اطلاعات دقیق و به‌روز از وضعیت مالی سازمان دارید. این اطلاعات شامل موارد زیر می‌شود:

• اطلاعات دقیق از درآمد موسسه یا سازمان؛
• اطلاعات شفاف از هزینه‌های انجام‌شده سالیانه؛
• جمع‌آوری اطلاعات از سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در طول سال؛
• جمع‌آوری اطلاعات بدهی‌ها به همراه جزئیات آن؛
• اطلاعات مجموع دارایی منقول و غیر منقول سازمان؛
• و… .

۳.  تحلیل اطلاعات

به‌عنوان مدیر مالی سازمان، پس از جمع‌آوری اطلاعات، باید تمام دیتای جمع‌آوری‌شده را به‌طور دقیق تحلیل کرده تا بتوانید وضعیت مالی سازمان را به‌طور کامل درک کنید.

۴. تعیین استراتژی های مالی

یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های مدیریت مالی در سازمان، تعیین استراتژی های مالی برای تحقق اهداف سازمان است. دیتای لازم برای تدوین این استراتژی‌ها اطلاعات حاصل از جمع‌آوری اطلاعات مالی سازمان و تحلیل آن‌هاست.

استراتژی‌های مالی باید شرایط زیر را فراهم کند:

• مدیریت جریان نقدی: سازمان همواره باید پول کافی برای پرداخت هزینه‌های جاری خود داشته باشد.
• سرمایه گذاری: همیشه باید منابع مالی مشخصی برای فرصت‌های سرمایه‌گذاری تخصیص داد..
• تامین مالی: منابع مالی مورد نیاز سازمان باید تامین شود.

۵. نظارت و کنترل

لازم است بدانید، پس از اجرای برنامه مالی، باید عملکرد سازمان را به‌طور مستمر نظارت و کنترل کرد تا مطمئن شوید اهداف مالی سازمان محقق شده است. نظارت و کنترل دائمیِ استراتژی پیاده‌شده یکی از مهم ترین وظایف مدیران مالی است. در برنامه ریزی امور مالی سازمان باعث می‌شود در صورت بروز خطا، در همان ابتدا از زیان‌های بیشتر جلوگیری شود، علاوه بر آن از خطاهای احتمالی و ضررهای بعدی نیز جلوگیری خواهد شد.

اهمیت برنامه ریزی مالی برای سازمان‌ها

بدون برنامه ریزی هیچ سازمان و ارگانی به اهداف خود نخواهد رسید. در ادامه سعی می‌کنیم مهمترین مزایای برنامه ریزی مالی را شرح دهیم:

• دستیابی به اهداف مالی

برنامه ریزی امور مالی به سازمان‌ها کمک می‌کند در رسیدن به اهداف مالی خود در مسیر هموارتری قرار گیرند. درواقع داشتنِ برنامه مالی باعث می‌شود سازمان‌ها با احتمال بیشتر و ریسک کمتر به اهداف مالی‌شان دست پیدا کنند.

• مدیریت صحیح منابع مالی

برنامه ریزی بخش جدانشدنی در مدیریت است و این قضیه درباره مدیریت امور مالی هم صدق می‌کند. برنامه ریزی برای امور مالی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا منابع مالی‌شان را به‌طور صحیح و کارآمدتر مدیریت کنند. این امر باعث می‌شود سازمان‌ها از منابع مالی بیشترین آگاهی را داشته باشند و حداکثر استفاده را از آن ببرند و از هدر رفتن آن‌ها جلوگیری کنند.

• کاهش ریسک مالی

برنامه ریزی امور مالی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا ریسک‌های مالی خود را شناسایی و کنترل کنند. این امر باعث می‌شود که سازمان‌ها در برابر تغییرات و نوسانات بازار اقتصادی آسیب‌پذیر نباشند. فرض کنید یک شرکت تولیدی قصد دارد برای توسعه محصول جدید خود سرمایه‌گذاری کند. این شرکت با برنامه ریزی امور مالی، ریسک‌های مالی این سرمایه گذاری را شناسایی می‌کند. یکی از این ریسک‌ها ریسک بازار است.

ریسک بازار به این معناست که ممکن است بازار برای محصول جدید شرکت آماده نباشد و شرکت نتواند سودآوری لازم را از این محصول کسب کند. با شناسایی این ریسک، مدیران مالی شرکت می‌توانند اقداماتی را برای کنترل آن انجام داده و با صرف نظر کردن از سرمایه گذاری در این حوزه، میزان ریسک بر سرمایه سازمان را نیز کاهش دهند.

• افزایش سودآوری

برنامه ریزی امور مالی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا به سودآوری بیشتری برسند. به‌طور مثال فرض کنید یک شرکت تولیدی قصد دارد هزینه‌های تولید خود را کاهش دهد. این شرکت با برنامه ریزی مالی، فرصت های کاهش هزینه‌ها را شناسایی می‌کند.

یکی از این فرصت‌ها، کاهش هزینه‌های مواد اولیه است. مدیران مالی شرکت می‌توانند با مذاکره با تأمین‌کنندگان، یا تغییر تامین‌کننده‌های قبلی، هزینه‌های مواد اولیه را کاهش داده و درنتیجه به سود بیشتری برسند.

• تقویت جایگاه سازمان در بازار

برنامه ریزی امور مالی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا جایگاه خود را در بازار تقویت کنند. فرض کنید شرکت تولیدی “A” قصد دارد برای توسعه محصول جدید خود، روی یک گوشی هوشمند جدید، سرمایه‌گذاری کند. این شرکت با بررسی روندهای بازار، متوجه می‌شود بازار گوشی‌های هوشمند در حال رشد است و تقاضا برای گوشی‌های هوشمند با صفحه نمایش بزرگ افزایش یافته است.

برنامه ریزی امور مالی به این سازمان کمک می‌کند هزینه‌های توسعه محصول جدید را محاسبه کرده و منابع مالی لازم را تأمین کند. عرضه گوشی هوشمند جدید توسط این شرکت باعث پیش افتادن سازمان از رقبایش شده و درنتیجه جایگاه او در بازار تقویت می‌شود؛ این شرکت می‌تواند به دلیل عرضه محصول جدید و مورد نیاز بازار، سهم بیشتری از بازار را به دست آورد و درآمد بیشتری کسب کند.

• ایجاد اطمینان و آرامش برای سهامداران

برنامه ریزی منابع مالی به سهامداران کمک می‌کند تا از وضعیت مالی سازمان، منابع مالی، سوددهی، بخش های پرریسک و زیان‌ده آگاهی داشته باشند. این امر باعث می‌شود که سهامداران به سازمان اعتماد کرده و با اطمینان خاطر بیشتری در آن سرمایه‌گذاری کنند.

• افزایش اعتبار سازمان

برنامه ریزی منابع مالی به سازمان کمک می‌کند تا اعتبار خود را در میان مشتریان، شرکای تجاری و سایر ذینفعان ارتقا دهد. این امر باعث می‌شود که سازمان از مزایای بیشتری برخوردار شود.

نکات مهم در برنامه ریزی امور مالی

در ادامه نکاتی را می‌گوییم که به شما کمک می‌کند بهترین برنامه مالی را برای سازمانتان تدوین کنید. با ما همراه باشید.

•  از مشاور مالی کمک بگیرید

استفاده از تجربیات دیگران و مشورت گرفتن از آن‌ها همیشه می‌تواند ایده‌های جدیدی را در ذهن شما شکوفا کند. مشورت با یک مشاور مالی متبحر می‌تواند به شما کمک کند تا برنامه مالی مناسبی برای سازمان خود تهیه کنید.